بازار در وحشت کرونا!
بازار در وحشت کرونا!

  آرمان طهرانی – روزنامه نگار/ اشاره: یک روزنامه هنگ کنگی نوشت که شیوع کرونا فقط در دو ماه نخست سال جاری میلادی ۱۸۵ میلیارد دلار به اقتصاد چین زیان رسانده است.«ساوث چاینا مورنینگ پست» از قول جون مین اقتصاددان برجسته چین و مقام ارشد سابق صندوق بین المللی پول آورده است که کرونا باعث […]

 

آرمان طهرانی –
روزنامه نگار/

اشاره: یک روزنامه هنگ کنگی نوشت که شیوع کرونا فقط در دو ماه نخست سال جاری میلادی ۱۸۵ میلیارد دلار به اقتصاد چین زیان رسانده است.«ساوث چاینا مورنینگ پست» از قول جون مین اقتصاددان برجسته چین و مقام ارشد سابق صندوق بین المللی پول آورده است که کرونا باعث شده است تا رشد صنعت گردشگری و مصرفی در چین بشدت کاهش یابد.او که ریاست مرکز تحقیقات مالی دانشگاه چینگ هوا در پکن را عهده دار است ، گفت : «شاخص ها نشان می دهد که مصرف در چین در سه ماهه نخست سه تا ۴ درصد کاهش می یابد و همین فشار زیادی بر اقتصاد بزرگ چین تحمیل می کند». اکنون این سوال مطرح می شود که با توجه به تاثیر کرونا بر اقتصاد قدرتمند چین، این ویروس چه اثری بر اقتصاد بیمار،ضعیف و آسیب پذیر کشور ما خواهد داشت»؟

به گزارش «جمله» سی ان ان گزارش داد اوضاع در بازار‌ها این هفته شروع به تغییر کرد، زیرا سرمایه‌گذاران در پی هشدار‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا به شدت نگران شده‌اند. این موضوع سبب شده است شرکت‌های مهم ابراز نگرانی کنند. روز جمعه، اعلام شد میزان فروش خودرو‌های چینی در هفته نخست ماه فوریه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با کاهش ۹۲ درصدی مواجه شده است.
این یک ضربه شدید به صنعت چین محسوب می‌شود. شرکت‌های بین‌المللی فعال در چین هم در تلاش برای رساندن سطح تولید خود به زمان قبل از شیوع ویروس کرونا هستند. شرکت نیسان روز جمعه اعلام کرد فرآیند بازگشایی کارخانه‌هایش را در مراکز نزدیک به شیوع کرونا به تعویق می‌اندازد. شرکت هوندا هم اعلام کرد تولیداتش را تا ماه مارس به تعویق انداخته است. شرکت تویوتا اعلام کرد کارخانه‌هایش تنها در یک شیفت کاری فعال خواهند بود که نصف سطح تولید قبلی این شرکت است.
در دو هفته نخست ماه فوریه سال ۲۰۲۰ میزان فروش خودرو در چین بزرگترین بازار خودرو دنیا نیز تا ۹۲ درصد در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته میلادی کاهش یافته است.
چین در سال ۲۰۱۹ میلادی شاهد فروش ۲۵ میلیون دستگاه خودرو در بازار خود بود که احتمال دارد میزان فروش دستکم تا پایان سال نزدیک به ۱ میلیون دستگاه و شاید بیشتر کاهش یابد.
چن ون لینگ اقتصاددان مرکز تبادلات اقتصادی چین می گوید که حتی اگر در روزهای آینده ۸۰ درصد از فعالیت های اقتصادی و صنعتی از سرگرفته شود باز هم رشد اقتصادی در سه ماهه نخست بیشتر از ۴/۵ درصد نخواهد بود. رشد اقتصادی چین در این دوره در سال ۲۰۱۹ میلادی ۶/۴ درصد بود.

تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران
اکنون ایران در حالی تنها پس ۲۴ ساعت به دومین کشور با آمار بالای قربانیان کرونا تبدیل شده است که تا قبل از افشای علت فوت دو شهروند، مسئولان بهداشت کشور همچنان در حال انکار ورود کرونا به کشور بودند. حتی پس از اعلام رسمی شیوع این بیماری در کشور نیز به دلایل خاصی، این بیماری را با یک سرما خوردگی ساده مقایسه می کردند. این در حالی بود که همه کشورهای جهان برای جلوگیری از ورود ویروس به خاک خود تمهیدات ویژه ای اتخاذ کرده بودند اما در ایران تا موضوعی به حد بحران ملی نرسد، اقدامی اساسی از سوی سئولان صورت نمی گیرد و تا آن زمان همچنان از سیاست انکار و تکذیب استفاده می شود. با اینحال کرونا ویروس نه به ساختار اقتصادی کشورها و نه به ایدئولوژی سیاسی دولت ها اهمیت می دهد. در چنین شرایطی با توجه به آسیبی که این بیماری به اقتصاد قدرتمند چین وارد کرده است، چه بلایی بر سر اقتصاد بیمار کشور ما می آورد؟
مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره تاثیر ویروس کرونا بر اقتصاد ایران به تابناک گفت: «متاسفانه یا خوشبختانه آنقدر ارتباط اقتصادی با دنیا کم شده که اینگونه مسائل بین‌المللی زیاد بر اقتصاد ایران اثرگذار نیست. اگر اقتصاد به مانند همیشه می‌توانست نفت به چین صادر کند این اُفت قیمت انرژی می‌توانست تاثیرگذار باشد اما به دلیل تحریم‌ها صادرات نفت ایران به حداقل ممکن رسیده درنتیجه می‌توان از اثر این اُفت قیمت انرژی چشم‌ پوشی کرد. زمانی رکورد فروش نفت روزانه ایران تنها به چین ۸۵۰ هزار بشکه بود اما الان در مجموع به همه کشورها روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت فروخته می شود».

تاثیر کرونا بر بازار
از سوی دیگر برخی از رسانه ها به تاثیر این ویروس بر بازارهای نفت، سرمایه و بازار طلا اشاره دارند. هرکدام از این بازارها در ایران از شیوع ویروس کرونا اثر پذیرفته‌اند اما این ویروس کشنده بیش از هر چیز بر وضعیت تجاری ایران موثر خواهد بود و با توجه به این مسائل درمی یابیم تبعات اقتصادی این ویروس بازارهای ایران را نیز درگیر کرده است. چراکه شیوع این ویروس می تواند بیش از پیش روابط تجاری ایران را با سایر کشورهای دیگر محدود کند. در این شرایط، تحلیل­ ها و نگرانی هایی درخصوص اثر این پدیده بر اقتصاد ایران نیز مطرح می شود که توجه به آن در سطح سیاستگذاری و عمومی لازم به نظر می‌رسد.

سفرهای داخلی و درون شهری
متوسط سفر خانواده‌های کشور ۱۱۹ سفر است و سالانه حدود ۲۵۰ میلیون سفر بین شهری در کشور انجام می‌شود. سالانه ۵۵ درصد خانواده‌های ایرانی سفر می‌کنند و این ارقام متعلق به سفرهای تفریحی خانوارها در ایران است.
اما این اعداد مشخص‌کننده تمامی واقعیات نیستند و فقط شهر تهران روزانه ۶.۵ میلیون سفر و جابه‌جایی را از شهرک‌های اقماری و حومه خود را تجربه می‌کند که از خدمات حمل و نقل عمومی بهره می‌برند. از ۲۰ میلیون سفر روزانه در تهران، ١٢ میلیون سفر با حمل و نقل عمومی انجام می‌شود.
حال اگر اعداد سفرهای روزانه شهری با استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی را در کل کشور در نظر آوریم حجم کاهش این سفرها و آثار آن را بر اقتصاد بخشی و اقتصاد کل کشور می‌توان متصور بود.
سفرهای خارجی تحت تاثیر کرونا
بر اساس آماری که چندی پیش اعلام شد، در شش ماهه اول سال ۹۸ حدود چهار میلیون و ۲۶۰ هزار نفر از ایران به خارج از کشور سفر کرده‌اند. در مقایسه‌ای دیگر از میزان کل گردشگران خروجی در سال ۹۷، بیش از دو میلیون و ۸۷۰ هزار نفر به عراق رفته‌اند. بعد از عراق به ترتیب کشورهای ترکیه، امارات متحده عربی، آذربایجان، گرجستان، آلمان، قطر، ارمنستان، عربستان سعودی و چین پرطرفدارترین کشورها در بین ایرانیان برای سفرهای خارجی هستند که با توجه به محدودیت‌ها ممنوعیت‌های اعلام شده اخیر برای ورود اتباع ایرانی و پروازها می‌توان حجم خسارت را محاسبه کرد.​
همچنین در سه ماهه اول سال ۹۸، شاهد ورود بیش از سه میلیون گردشگر خارجی به کشور بودیم که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۰ درصد رشد داشته و قطعاً این حوزه نیز خسارات مشابهی را تجربه خواهد کرد.
بنابراین گزارش، اکنون ماجرا متفاوت از چند هفته اخیر شده و اینکه ویروس کرونا چه بر سر اقتصاد می آورد به یک ترس پررنگ تبدیل شده است. اولین تاثیری که می توان به آن اشاره کرد و برخی از تحلیلگران به آن توجه دارند دگرگونی صنعت گردشگری و هتلداری خواهد بود. قطعا با ورود این ویروس به درون مرزها حجم گردشگری کاهش پیدا خواهد کرد.

صنف سینماداران و سالن های تئاتر
در کشور ۵۹۶ سینمای فعال و هزار و ۲۹۲ تئاتر وجود دارد که نزدیک به ۲۸.۵ میلیون نفر در سال از آن بهره می‌برند. اکنون با گسترش اخبار منفی در خصوص شیوع کرونا، صنعت سینما و تئاتر نیز متحمل خسارات خواهد شد.
بی‌تردید شیوع کرونا در ایران، بر نقاط دیگری از اقتصاد ایران همچون تجارت خارجی، بهداشت و خدمات وابسته، خدمات بانکی، و سیستم توزیع کالاها اثرگذار خواهد بود، اما کمتر شدن شدت این خسارت به برنامه‌های دولت برای کنترل شیوع کرونا بستگی مستقیم دارد.
زیرا در صورت جدی فرض نشدن برنامه‌های دولت در کنترل کرونا، مردم از شیوه‌های انقباضی در اقتصاد بهره خواهند گرفت و کشورهای دیگر نیز از قوانین سختگیرانه‌تری نسبت به تمامی مراودات خود با ایران استفاده خواهند کرد.