زهرا ایران‌شاهی / با توسعه لجستیک در بنادر شاهد توسعه ۲۵ درصدی غیرفیزیکی ظرفیت‌ها و کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌ها در سطح ملی خواهیم بود که مصرف‌کننده نهایی نیز از آن منتفع می‌شود. لازم است که توجه داشته باشیم که افزایش سهم ریل در بندر به معنای کاهش سهم جاده نیست بلکه براساس وجود […]
زهرا ایران‌شاهی /
با توسعه لجستیک در بنادر شاهد توسعه ۲۵ درصدی غیرفیزیکی ظرفیت‌ها و کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌ها در سطح ملی خواهیم بود که مصرف‌کننده نهایی نیز از آن منتفع می‌شود. لازم است که توجه داشته باشیم که افزایش سهم ریل در بندر به معنای کاهش سهم جاده نیست بلکه براساس وجود موازنه بین ریل و جاده، مساله اقتصادی شدن ریل مطرح است.
در همین زمینه اگرچه در یکی دو سال اخیر شاهد اتصال مراکز بار به ریل در گوشه و کنار کشور بوده‌ایم اما اهداف کلان در این زمینه به اتصالات کلی و شبکه‌ای مویرگی نیاز دارد که این اهداف را پوشش دهد. درحال‌حاضر سهم بنادر از ریل ۱۵ درصد است که باید به ۳۰ درصد برسد. این در حالی است که اولویت اتصال، لازم است که بندر چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور که از تحریم‌ها نیز معاف است باشد؛ بنابراین اگرچه اهداف توسعه ریلی که در ماه‌های اخیر بیان شده بندر شهیدرجایی است اما برخی معتقدند اگر قرار است گامی درزمینه جبران عقب‌ماندگی تاریخی بندرها از توسعه ریلی برداشته شود، بندر چابهار در اولویت است. گفتنی است که سالانه در بندر شهید رجایی بیش از ۸۰ میلیون تن کالا جابه‌جا می‌شود و سهم ریل از حملونقل این بندر کمتر از ۱۰ درصد است. همچنین سهم جابه‌جایی ریلی کانتینر در این بندر حدود ۳ درصد برآورد می‌شود. این در حالی است که تابستان سال گذشته، مدیرعامل راه‌آهن از امضای تفاهمی ریلی بین این نهاد و سازمان بنادر و دریانوردی با محوریت توسعه ریلی بندر شهید رجایی خبر داد؛ تفاهم‌نامه‌ای که می‌تواند نویدبخش سرعت گرفتن توسعه ریلی در بنادر باشد.
سعید رسولی گفت: «تلاش ما این است که سهم جابه‌جایی ریلی بار را در بندر شهیدرجایی افزایش دهیم، به همین منظور بین شرکت راه‌آهن و سازمان بنادر و دریانوردی، تفاهم‌نامه‌هایی امضاشده تا ظرفیت تخلیه و بارگیری اعم از بار فله و کانتینری با استفاده از شبکه ریلی در این بندر افزایش یابد و بار بیشتری با قطار جابه‌جا شود.»
در همین زمینه نیز مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی نیز در اینباره معتقد است که در مرزهای دریایی در شمال کشور ریل به مجاورت بندر آستارا رسیده است و در صورت اتصال راه آهن به بندر انزلی اتفاق بزرگی رخ خواهد داد.
محمد راستاد یکی از اهداف بزرگ سازمان بنادر و دریانوردی توسعه حمل و نقل چندوجهی و ایجاد دسترسی به کرانه ها از طریق یکی از شقوق حمل و نقل می داند. چراکه به طور حتم توزیع کالا با سایر شقوق حمل و نقل به ویژه حمل و نقل ریلی منجر به ایجاد مزیت‌های رقابتی برای بنادر تجاری کشور می‌شود.
راستاد در اینباره تصریح کرد: اصولا ارزیابی بنادر تجاری در دنیا از بابت رقابت پذیر بودن آنها امکان بهره گیری کامل از حمل و نقل چندوجهی است که در همین راستا سیاست ما افزایش سهم حمل و نقل ریلی در بنادر است.
گفتنی است که سازمان بنادر همواره با توجه به وجود عمده کالاهای فله کشور در بندر امام خمینی (ره) به دنبال افزایش ظرفیت و بهره برداری ریلی در این بندر است و در بنادر شمالی کشور نیز در بندر امیرآباد به عنوان یکی از بنادر مهم ریل پایه کشور، اسکله رو رو- ریلی در این بندر تکمیل شده است. این اسکله کمک می کند تا بتوان کشتی های رو رو ریلی را در بندر امیرآباد پذیرش کرد. رویکرد سازمان بنادر در این زمینه و در بنادر شمالی کشور، اتصال ریل به تمام اسکله ها است. این در حالی است که هدف این سازمان توسعه حمل و نقل ریلی در داخل بندر چابهار- به عنوان مهمترین بندر اقتصادی کشور که از تحریم ها نیز معاف است و تنها بندر اقیانوسی کشور محسوب می شود- و اتصال آن به راه آهن چابهار- زاهدان نیز هست.
این در حالی است که به طور کلی می توان گفت که ریل، ضامن تعادل در نرخ تمام‌شده حمل کالا و حفظ سلامت بیشتر فیزیکی آن خواهد بود. کاهش حوادث جاده‌ای و آلودگی‌های زیست‌محیطی را هم که اضافه کنید پی به‌ضرورت توسعه ریل در بنادر- هرچه سریعتر- می‌برید.
طرح جامع بنادر کشور در مرحله نهایی
اخیرا اما مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه جبران فوری وقفه پروژه های بنادر کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا در دستور کار این سازمان قرار دارد، بر لزوم تحرک جدی در زمینه پیشرفت پروژه ها تاکید کرد. محمد راستاد در گردهمایی معاونان فنی و مهندسی این سازمان که به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، اظهار کرد: با تلاش جدی در راستای کاهش و تعدیل مشکلات گام برخواهیم داشت و تاکید جدی سازمان بنادر و دریانوردی بر اتمام هرچه سریع تر پروژه ها چه در حوزه ابنیه و چه در حوزه تجهیزات است و انتظار داریم که تحرک جدی در زمینه پیشرفت پروژه ها حاصل شود.
وی ادامه داد: باید وقفه ای که به دلیل شیوع ویروس کرونا در حوزه پیشرفت پروژه ها حاصل شده بود جبران شود و تاکید وزیر راه و شهرسازی نیز فعالیت جدی کارگاه ها بر اساس و مطابق پروتکل های بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و ما نیز تاکید داریم که کارگاه ها با تلاش جدی فعالیت کنند تا وقفه ایجاد شده جبران شود. معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه حداقل انتظار این است که در ادامه هیچ پروژه ای دچار اخلال و تاخیر نشود، گفت: علاوه بر پیشبرد کمی پروژه ها توجه به کیفیت مسئله بسیار مهمی است که باید مورد توجه مدیران بنادر کشور باشد.
راستاد همچنین به آخرین وضعیت طرح جامع بنادر کشور، اعلام کرد: طرح جامع بنادر کشور در مرحله نهایی قرار دارد و به عنوان یک نقشه راه در راستای توسعه و پیشرفت بنادر ایران تا پایان شهریور ماه سال جاری نهایی می شود.
راستاد در مورد آخرین وضعیت طرح تحول صنایع دریایی نیز، اعلام کرد: در خصوص حدود ۷۰ میلیون یورو از بسته طرح تحول صنایع دریایی که تامین کننده آن صندوق توسعه ملی بود به جمع بندی رسیدیم مابقی آن نیز طی ۲ هفته آینده تعیین تکلیف خواهد شد.
گفتنی است که طرح تحول صنایع دریایی در حوزه تجهیزات دریایی بزرگترین پروژه سازمان در حوزه تامین تجهیزات دریایی است و مربوط به ماموریت های حاکمیتی سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه دریایی خواهد بود.
