سرویس فرهنگی / رمضان ماه تربیت کننده است. ماه تقویت روحیه و قدرتمند کردن اراده است چون وقتی که انسان اراده می‌کند از کمترین‌ها که خوردن و آشامیدن باشد خود را محروم کند با این محدودیت که این محدود کردن قدم به مراحل بعدی گذاشتن است؛ یعنی تمرین تشنگی و گرسنگی، اراده را قوی‌تر […]
سرویس فرهنگی /
رمضان ماه تربیت کننده است. ماه تقویت روحیه و قدرتمند کردن اراده است چون وقتی که انسان اراده می‌کند از کمترین‌ها که خوردن و آشامیدن باشد خود را محروم کند با این محدودیت که این محدود کردن قدم به مراحل بعدی گذاشتن است؛ یعنی تمرین تشنگی و گرسنگی، اراده را قوی‌تر می‌کند.
رنگ و بوی ماه مبارک رمضان امسال با تمام ماه رمضان‌های سال‌های پیشین کلی فرق دارد. چه کسی فکرش را می‌کرد یک روزی درب‌های اماکن زیارتی و مقدسه و در این ماه بسته بشود و مردم فعالیت‌های معنوی‌شان را بطور مجازی انجام بدهند. دیگه خبری از افطاری دادن و صله رحم و گرفتن کاسه شله زرد از همسایه نیست. شب‌های قدر ماه رمضان امسال خالی از جمعیتی است که هر ساله برای دعا و استغفار صف می‌کشیدند. همه این‌ها ناشی از یک منشاء به نام ویروس منحوس کرونا است. به همین راحتی یک ویروس کوچک توانست همه جهان را تحت تاثیر خودش قرار بدهد. امسال این فرصت را غنیمت شمردیم و درباره آثار و برکات این ماه، گفت‌وگویی با استاد «سمیه اکبری فرد»، محقق علوم دینی و قرآنی و نویسنده کتب دینی انجام داده‌ایم.
چرا ماه رمضان را بهترین ماه و روزهای آن برابری می‌کند با تمامی روزها. این نشات گرفته از چیست؟
علت برتر بودن این ماه این است که در این ماه به طور ویژه و سفارشی مهمان خداوند هستیم. خداوند خودش خواسته تا در این ماه اختصاصی‌تر و به طور خاص از ما پذیرایی کند. به همین خاطر اگر توجه کرده باشیم نزول برکات، آرامش روح و صحت جسم و روح در این ماه بیشتر از ماه‌های دیگر است. ضمن اینکه رمضان ماهی است که در آن قرآن نازل شده و خداوند خواسته تا در این ماه، کلام و سخنان خود را به بشر نازل کند. ماهی که شب‌های قدر آن مصادف با شهادت امیرالمومنین (ع ) است و گرامیداشت این شب نشان از قدر و منزلت حضرت دارد و فوج فوج ملائکه بر زمین نازل می‌شود.
حال آنکه این ماه آنقدر عظمت و برکات دارد. چه کار باید کنیم تا مورد رحمت خداوند قرار بگیریم؟
تمامی روزهای سال را باید با یاد خدا کار انجام دهیم اما وقتی خداوند ما را در ماه رمضان به طور اختصاصی مهمان خودش قرار داده است بایستی ما هم به طور ویژه و منحصر به فردی به خودسازی بپردازیم. ماه رمضان ماه بندگی، ماه تقوا پروری و ماه توبه و استغفار است. خودسازی و تربیت نفس سرکش در این ماه راهی برای رسیدن به معرفت الله است. درست است که انسان هر لحظه می‌تواند با نیایش و استغفار به پروردگار خویش نزدیک شود اما خودسازی در ماه رمضان بهتر می‌تواند ما را به سرمنزل مقصود یاری دهد. انسان باید در این ماه اراده و همت بیشتری کند و با عبادت و نماز و روزه در این ماه بر هوای نفس خود غلبه کند و با ایمان و عمل صالح در این ماه پر برکت به بندگی خدا بپردازد.
اما امسال برخی‌ها معتقدند با آمدن ویروس کرونا بهتر است روزه نگیریم. آیا این بیماری می‌تواند مانع از روزه‌داری ما شود؟
جواب کلی نمی‌توان به طرح این پرسش داد. این روزها صحبت از گرفتن روزه یا نگرفتن است اما پاسخ به نظر من خیلی روشن است. در حال حاضر بهترین کارشناس و متخصص که می‌تواند اظهار نظر کند پزشک مربوطه است. از طرفی هر فردی شناخت نسبی به وضعیت سلامت خود دارد بنابراین اگر احساس می‌کنیم صلاحیت گرفتن روزه را نداریم و با گرفتن روزه، سلامتی بدنمان به خطر می‌افتد به خصوص در این روزهایی که ویروس کرونا منتشر شده است بهتر است خودتان تصمیم گیرنده باشید اما اگر به وضعیت سلامت جسم مشکوک هستید که آیا می‌توانید یا نمی‌توانید بهتر است از پزشک مشورت بگیرید تا پزشک برایتان تجویز کند. اما جا دارد مطلبی را متذکر شوم و اینکه پزشکان معتقد هستند روزه گرفتن در یک ماه بخاطر استفاده حداقل از مواد غذایی باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن می شود به شرط اینکه بعد از افطار پرخوری و زیاده روی نشود و در وقت سحرگاه هم از پرخوری بیش از اندازه پرهیز نماییم و به طور کل برنامه صحیح غذایی در ماه مبارک رمضان برای سحر و افطار خود داشته باشیم. در نهایت تصریح می‌کنم که باید به نظر و تجویز پزشک خود اعتماد کنیم تا انشاالله این ماه را هم به سلامت بگذرانیم.
البته بعضی‌ها هم دنبال فرصت برای نگرفتن روزه در این ماه هستند تا به قول امروزی‌ها کلاه شرعی سر خود بگذارند. نظرتان چیست؟
اگر کسی با چنین تفکری روزه نگیرد در واقع ضرر و خسران گریبان خودش خواهد شد. ماهی که در آن صاحب خانه خداست قطعا از روزه داران و تقواپیشه کنندگان خوب و سفارشی پذیرایی می‌کند. شاید این تجربه و اتفاق در زندگی خیلی از ما افتاده است که در این ماه نه تنها دچار عارضه نشده ایم بلکه رزق و روزی زندگی‌مان هم برکت گرفته است. آرامش روحی‌مان دوچندان شده که با هیچ قرص آرامبخش و مشاوره ای نمی‌توان این چنین حال خوب پیدا کرد. رمضان به مثابه داروی آرام بخشی است که نه تنها روح و جسم ما را جلا می‌دهد بلکه باعث می‌شود چنان به خودسازی دست پیدا کنیم که معرفتمان به الله چندین برابر شود و وقتی معرفت نسبت به ذات مقام ربوبیت فزونی یافت دیگر سختی و بلاهای دنیوی برایمان محلی از اعراب ندارد. امام صادق علیه السلام می فرماید: مردم را به غیره زبانتان به دین خدا دعوت کنید وقتی انسان در این ماه مبارک می آید به ساختن و تهذیب نفس می پردازد هم خودش رستگار می شود همین که توانسته یک الگوی برای دیگران باشد. بنابراین در این ماه هم به خود معنوی خودمان پی ببریم و هم الگویی برای دیگر افراد جامعه باشیم. جا دارد به این دسته از افراد این حدیث پیامبر بزرگوار اسلام را گوشزد کنم که می‌فرمایند: صوموا تصحوا” روزه بگیرید تاسلامت باشید. گفتیم که ماه رمضان را می توانیم به عنوان یک مربی تلقی کنیم زیرا ماه مبارک رمضان علاوه بر اینکه می تواند تاثیرات بسزایی بر روی تعالی روح انسان داشته باشد می تواند فواید ارزشمندی بر روی جسم انسان نیز بگذرد.
خودشناسی مرحله مهمی در این ماه است. موافقید؟
سوال شما را با این دعا پاسخ می‌دهم:
اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَكَ، لَمْ اَعْرِف نَبِيَّكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَكَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَكَ، ضَلَلْتُ عَنْ دينى.خدایا خود را به من بشناسان، زیرا اگر خود را به من نشناسانی فرستاده‌ات را نشناخته‌ام، خدایا فرستاده‌ات را به من بشناسان، زیرا اگر فرستاده‌ات را به من نشناسانی حجّتت را نشناخته‌ام، خدایا حجّتت را به من بشناسان، زیرا اگر حجّتت را به من نشناسانی، از دین خود گمراه می‌شوم. مکتب اسلام می‌گوید خودت را بشناس و وقتی مالک نفست شدی آن موقع است که درست بندگی میکنی یعنی در واقع رضای خدا را بدست می آوری ،از بندگی خدا به معرفت خدا دست پیدا میکنی و انسان وقتی به معرفت الهی دست پیدا کند از همه مشکلات نجات پیدا می کند. ماه رمضان بهترین مربی برای تقویت سبک زندگی‌هایمان است.رمضان فرصتی است تا بیشتر به سبک زندگی‌هایمان توجه کنیم. متاسفانه در بسیاری از خانواده‌ها مدل تربیت مدل غرب گرایانه و دور از اسلام است در حالی که مکتب اسلام در باب سبک زندگی چه در قرآن و چه در روایات بسیار به آن توجه داشته است. رمضان ماه تربیت کننده است. ماه تقویت روحیه و قدرتمند کردن اراده است چون وقتی که انسان اراده می‌کند از کمترین ها که خوردن و آشامیدن باشد خود را محروم کند با این محدودیت که این محدود کردن قدم به مراحل بعدی گذاشته است یعنی تمرین تشنگی و گرسنگی اراده را قوی‌تر می‌کند. خواندن و پی بردن به مفاهیم قرآن در این ماه روح را جلا می‌دهد چون انسان وقتی که نیت می‌کند که تمام اعمال و رفتارش فقط و فقط برای خداوند انجام دهد از این امر باعث می‌شود که تمام اعمال و رفتار انسان بوی خدا بگیرد. توصیه من به خانواده‌های عزیز این است که گاها یازده ماه سال را غافل بودیم حالا که ماه رمضان رسیده و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌هاست آن را دریابید.
در پایان چه صحبتی دارید؟
جا دارد در انتها تشکر فراوان از تمامی پزشکان و پرستارانی داشته باشم که در این روزهای سخت برای حفظ جان ما، جان خود را به خطر انداخته اند و چه خوب است که در هنگام وقت افطار و سحر برای این قشر زحمتکش جامعه دعا کنیم و در پایان تصریح می‌کنم که شاید سال دیگر چنین توفیقی برای گرفتن روزه دراین ماه پربرکت نداشته باشیم بنابراین تا می‌توانیم از این ماه خدا کسب فیض نماییم. التماس دعا.
