مسجد صورتی یا «نصیرالملک» ایران در فهرست مکان‌های مقدس نشریه پرتیراژ گردشگری آمریکا قرار گرفت. «Condé Nast» چاپ نیویورک که یکی از پرتیراژترین نشریات گردشگری جهان به شمار می‌آید، در روزگاری که بسیاری از مرزها به روی گردشگران بسته شده، فهرستی از ۱۹ مکان مقدس جهان شامل کلیساها، تپه‌ها و معابد باستانی را […]
مسجد صورتی یا «نصیرالملک» ایران در فهرست مکان‌های مقدس نشریه پرتیراژ گردشگری آمریکا قرار گرفت. «Condé Nast» چاپ نیویورک که یکی از پرتیراژترین نشریات گردشگری جهان به شمار می‌آید، در روزگاری که بسیاری از مرزها به روی گردشگران بسته شده، فهرستی از ۱۹ مکان مقدس جهان شامل کلیساها، تپه‌ها و معابد باستانی را منتشر کرده که مسجد صورتی یا «نصیرالملک» شیراز، تصویر برگزیده این فهرست است. مسجد نصیرالملک که بیشتر گردشگران خارجی آن را با عنوان «مسجد صورتی» می‌شناسند، پنجمین مکان مقدس پیشنهادشده به ماجراجویان و تجربه‌گرایان سفرهای معنوی در گزارش این مجله گردشگری پرطرفدار در آمریکا است.
مسجد نصیرالملک شیراز از مساجد معروف شیراز است که در محله گودعربان و خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی مسجد شاه چراغ قرار دارد. مسجد نصیرالملک که از جمله بناهای دیدنی دوران قاجار در شهر شیراز و استان فارس است در سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسنعلی نصیرالملک ساخته شد. مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ شمسی به طول انجامیده است. طراحی مسجد به گونه‌ای است که از نور صبح بهره برده و فیلترهای شیشه‌ای پنجره‌ها اثر رنگین‌کمان به این نور می‌بخشد و نقش و رنگ کاشی‌ها، فرش‌ها و چلچراغ‌ها را برجسته می‌کند. این مجله پیشنهاد کرده اگر زمانی قادر به دیدن این مسجد بودید حتما صبح زود به آن‌جا بروید تا بهترین منظره را داشته باشید.
«Condé Nast» به ماجراجویانی که به دنبال تجربیات معنوی به اشکال مختلف از نوع مذهبی و روشنفکری، هنر و طبیعت هستند، دیدن مکان‌های مقدس دیگری را که برخی از آنها در زمره زیباترین مکان‌های دست‌ساز و طبیعی جهان هستند، برای سفر در آینده پیشنهاد کرده است. برخی از این مکان‌ها شاید باستانی نباشند اما استفاده از معماری و طراحی‌های خاص، آنها را به مکانی عجیب و اسرارآمیز تبدیل کرده است. شاید جالب باشد بدانید که نصیرالملک تنها یک مسجد در شیراز دلگشا نیست بلکه در شیراز مجموعه‌ای از شاهکارهای نصیرالملک وجود دارد. این شاهکارها عبارتند از مسجد، حمام و خانه. خوشبختانه این شاهکارهای معماری که همگی در دوره قاجاریه ساخته شده‌اند هنوز سرپا و پررونق هستند. بانی ساخت این مجموعه میرزا حسنعلی خان نصیر الملک، فرزند میرزا علی اکبر قوام الملک، بوده و اجرای این پروژه به دستان توانمند استاد محمد حسن معمار صورت گرفته است.
مجموعه نصیرالملک از شاهکارهای معماری
مجموعه نصیرالملک عبارتند از مسجد، خانه‌ای قدیمی که در گذشته مسکونی بوده است، حمام، آب‌انبار و … . این مجموعه تاریخی در محله‌ای قدیمی در شهر شیراز به نام محله اسحاق بیگ واقع شده است. متأسفانه بخش بزرگی از این مجموعه باشکوه در جریان گسترش شهر شیراز و در اثر خیابان‌سازی و احداث یاختمان‌های مدرن از بین رفته است. از خانه قدیمی نصیرالملک تنها تالار اصلی بنا، بخشی از حیاط اندرونی به علاوه بخش بیرونی و زیرزمین باقی مانده است. این خانه قدیمی روزگاری سرای خاندان نصیرالملک بوده است. خاندان نصیرالملک خانواده‌ای اصیل و نژاده بوده‌اند. فرزند سوم حاج قوام‌الملک نصیرالملک یعنی حاجی میرزا حسنعلی خان نصیرالملک از حکام فارس در دوره قاجار بوده است.
ورود به مسجد نصیرالملک
ورودی مسجد صورتی طاق‌نمایی بزرگ و مزین به کاشی‌کاری‌هایی خیره‌کننده است. کاشی‌های به کار گرفته شده در این طاق‌نما هفت‌رنگ هستند. همچنین این طاق‌نما ازاره‌ای دارد که از جنس سنگ گندمک ساخته شده است. علاوه بر این مقرنس‌ها و کاشی‌کاری‌های جذاب و حیرت‌برانگیز درب اصلی ورودی نیز قابل توجه است. درب اصلی ورودی، از جنس چوب، بزرگ و دولته است.
شبستان‌های مسجد نصیرالملک
مسجد صورتی شیرازی دو شبستان دارد. یک شبستان که در غرب بنا واقع شده است و شبستان غربی نام گرفته است و یک شبستان که در شرق بنا واقع شده است و شبستان شرقی نام گرفته است. شبستان غربی سراسر از آجر سفالی پوشیده شده است. این شبستان بیشتر در معرض دستان توانمند هنرمندان دوره قاجار قرار گرفته است و از زینت و نقش و نگار بیشتری برخوردار است و بنابراین به حتم زیباتر است.
سنگ‌تراشی‌ها و نقش و نگارهای شبستان غربی از مسجد وکیل شیراز و همچنین مسجد مشیر شیراز الهام گرفته شده است. این سنگ‌تراشه‌ها از سنگ گندمک یکپارچه ساخته شده‌اند. در واقع سنگ گندمک یکپارچه با ظرافت خاصی تراش خورده است و این سنگ‌تراشه‌های باشکوه را پدید آورده است. علاوه بر سنگ‌تراشه‌ها طاق و دیوارهای شبستان غربی به واسطه کاشی‌هایی خوش رنگ و جلا زینت یافته‌اند. همچنین آسمانه شبستان غربی با نگاره‌های اسلیمی و نقش‌های گل و بته زینت یافته است و با آیاتی از قرآن که با خط ثلث نگاشته شده‌اند زیبایی و شکوه را به حد اعلای خود رسانده. سحرانگیز اینکه کف این شبستان به واسطه کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ فرش شده است. شبستان شرقی هفت ستون دارد. ستون‌ها در این شبستان خالی از نقش‌های مارپیچی هستند و ساده‌اند. سقف شبستان شرقی با کاشی‌کاری مزین و منقش شده است. ستون‌های هفت‌گانه شبستان شرقی درست در مرکز این شبستان واقع شده‌اند. در مقابل شبستان شرقی یا زمستانه ایوانی تقریباً بزرگ که ۶ متر عرض دارد به چشم می‌خورد. این ایوان به واسطه ۸ طاق‌نما از صحن اصلی مسجد جدا می‌شود. این ایوان ۷ جرز آجری دارد. بر سطح جرزهای هفت‌گانه و همین طور بر پیشانی طاق‌نماهای هشت‌گانه آیات قرآن با خط ثلث نگاشته شده است. در میان آیات قرآن نقش و نگارهایی ظریف از گل و بته دیده می‌شود. در شبستان شرقی مسجد صورتی یک در به چشم می‌خورد. این در به یک چاه آب باز می‌شود. راهرویی که از این در به چاه آب می‌رسد با نام راهرو چاه کاو یا گاورو خوانده می‌شود. در همین قسمت یک حوضچه و یک دالان نیز دیده می‌شود. شبستان شرقی در روزگار ما به موزه اوقاف تبدیل شده است.
