مائده مطهری‌زاده – روزنامه جمله/ آغاز فصل گرم سال، پیام‌آور مسافرت‌های تابستانی به مناطق خوش آب و هوا و سرسبز، به ویژه حضور پررنگ گردشگران در جنگل‌های شمال کشور از جمله مازندران است و به دنبال آن، داستان تکراری و تلخ رهاسازی زباله و بدتر از آن، برجای گذاشتن آتش‌های روشن و زیر […]
مائده مطهری‌زاده – روزنامه جمله/
آغاز فصل گرم سال، پیام‌آور مسافرت‌های تابستانی به مناطق خوش آب و هوا و سرسبز، به ویژه حضور پررنگ گردشگران در جنگل‌های شمال کشور از جمله مازندران است و به دنبال آن، داستان تکراری و تلخ رهاسازی زباله و بدتر از آن، برجای گذاشتن آتش‌های روشن و زیر خاکستر در جنگل‌هاست.
آتشی که در روزهای گذشته به جان جنگل‌های جنوب کشور افتاد و هکتارها هکتار از پوشش گیاهی و درختان زیبای بلوط منطقه را نابود کرد، چنان لطمه‌ای را بر پیکره منابع طبیعی کشور وارد آورد که خسارات آن به این زودی‌ها جبران نمی‌شود.
آتشسوزیهایی که منطقه حفاظت شده خاییز در کهگیلویه و بویراحمد را به مساحت ۳۳ هزار هکتار به شدت تحت تاثیر قرار داد و متاسفانه بخش وسیعی از پوشش گیاهی منطقه را با خاک (خاکستر) یکسان کرد.
اما جنگل‌های ایران و شمال کشور و به ویژه مازندران، از این نمونه‌های تلخ و غمبار کم به خود ندیده است. گردشگرانی که با بی‌‌مبالاتی و سهل انگاری تمام و بدون آنکه از خاموشی کامل آتشی که برپا کرده بودند، اطمینان حاصل کنند، جنگل را با آتش‌های زیر خاکستر تنها گذاشته و رفته‌اند و بعد همان آتش زیر خاکستر به مدد وزش کوچک‌ترین نسیمی، آرام آرام در سراسر جنگل شعله‌ور شده و به همین سادگی، درختانی که روزی نهال کوچکی بیش نبوده‌اند و پس از گذر سالیان متمادی به درختانی تنومند و ستبر تبدیل شده بودند، با یک سهل انگاری کوچک، سوختند و خاکسترشان هم به باد رفت.
اعتبارات لازم یا هزینه اضافی
جنگل‌ها در همه جای جهان آسیب‌پذیرند اما در ایران، حکایت دیگری‌ست! ما در ایران با پدیده‌ای مواجهیم که هرگونه خرید تجهیزات و امکانات برای حفاظت از جنگل‌ها و منابع طبیعی را به نوعی هزینه قلمداد می‌کند و اساسا همیشه کمترین بودجه و اعتبارات دولت، مختص حوزه منابع طبیعی و محیط زیست است و حال آنکه امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، اهمیت و ضرورت حفظ و نگهداشت محیط طبیعی بسیار پررنگ شده و حتی برخی از کشورهای ضدمحیط‌زیستی نیز دست‌کم برای حفظ ظاهر و یا فرونشاندن اعتراضات دوستداران و فعالان محیط زیست و منابع طبیعی هم که شده دست به یک سری اقدامات و خریداری برخی امکانات و تجهیزات برای مواقع بحرانی همچون مهار آتش سوزی‌های گسترده در جنگل‌ها می‌زنند. اما در ایران، حتی خریداری بالگرد برای مهار آتش‌سوزی‌‌های گسترده در جنگل‌ها نیز آنچنانکه پیش از این توسط ریاست محترم حفاظت محیط زیست بر آن تاکید شده بوده است، به نوعی هزینه اضافی محسوب می‌شود!
تا به امروز گزارشی مبنی بر وقوع آتش سوزی نداشته‌ایم
مقیمی معاون حفاظت منابع طبیعی مازندران – ساری طی گفت‌وگویی به «جمله» گفت: در سال جاری تا به امروز خوشبختانه هنوز گزارشی مبنی بر آتش سوزی ناحیه جنگلی در مازندران نداشته‌ایم، اما قطعا امسال نیز چنانچه سهل‌انگاری‌ها و بی‌مبالاتی‌ها در این زمینه ادامه داشته باشد، باز هم شاهد اتفاقات تلخی از این دست خواهیم بود. مقیمی تاکید کرد: امسال و سال گذشته با توجه به دو سال پربارشی که پشت سر گذاشته‌ایم، بر میزان علوفه و پوشش گیاهی مناطق جنگلی و مرتعی مازندران به شدت افزوده شده است، اما از طرفی با توجه به گرم‌تر شدن هوا از میزان سبزینگی و طراوت علوفه کاسته شده و بر میزان خشکی آنها افزوده می‌شود و شما حساب کنید در چنین شرایطی، کوچک‌ترین سهل انگاری چه فاجعه‌ای را می‌تواند به بار آورد!
ضرورت جداسازی لاش‌برگ‌ها از محل اصلی
مقیمی با تاکید بر نقش پررنگ دامداران، شکارچیان و گردشگران در جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در مناطق جنگلی، تاکید کرد: عمده وقایع آتش سوزی در جنگل‌ها به دلیل عدم حصول اطمینان از خاموش شدن کامل آتش‌های برپا شده توسط گردشگران صورت می‌گیرد که یکی از راهکارهای عمده برای جلوگیری از این اتفاقات تلخ، این است که گردشگران برای کاهش خطر شعله‌ور شدن آتش زیر خاکستر، لاش‌برگ‌ها و برگ‌های درختان را از نقطه‌‌ای که آتش را در آن برپا کردند، جدا کنند تا در صورت شعله‌ور شدن احتمالی آتش، از سرایت آن به سایر نقاط جنگل جلوگیری شود. به این کار در اصطلاح «آتش بُر» گفته می‌شود.
در آتش حسرت یک بالگرد اطفای حریق!
مقیمی البته به موضوع کمبود اعتبارات و تجهیزات نیز در این باره اشاره کرد و افزود: متاسفانه ما در این بخش به شدت با مشکل مواجهیم و امروز حتی یک بالگرد اطفای حریق هم علی‌رغم اهمیت حفاظت از مناطق جنگلی شمال کشور و درخواست‌ها و مکاتبات و رایزنی‌های مکرر در اختیار ادارات کل منابع طبیعی سه استان شمالی وجود ندارد و به همین دلیل نیز هر بار که آتش‌سوزی گستردهای در منطقه‌ای از نواحی جنگلی و مرتعی شمال کشور، به ویژه مازندران رخ می‌دهد، عمده توان و انرژی همکاران ما تنها صرفِ رسیدن به آن منطقه جنگلی می‌شود و به همین دلیل نیز حتی پس از رسیدن به منطقه اصلی، دیگر توان و انرژی لازمه را برای اطفای حریق نداشته و این در حالی است که در صورت وجود بالگرد اطفای حریق، بسیاری از مشکلات ما برای دسترسی به محل آتش سوزی و تسهیل و تسریع در خاموش کردن آتش به کلی مرتفع می‌شود. البته وی در پایان این نکته را نیز یادآور شد که حتی در مهار آتش سوزی‌های اخیر جنوب کشور نیز، اگر بالگردهای ارتش و سپاه به کمک نمی‌آمدند، شدت و گستره آتش‌سوزی‌ها بسیار بیش از اینها بود!
لطفا در جنگل آتش نسوزانید!
همه اینها را گفتیم تا به اینجا برسیم که لطفا در جنگل آتش نسوزانید! یا چنانچه سوزاندید، مطمئن شوید که خاموش شده است، چراکه جنگل‌های شمال بی‌پناه‌تر و مظلوم‌تر از آنی هستند که فکرش را بکنید!
