ترس از تکرار تجربه ‎های تلخ قبلی!
ترس از تکرار تجربه ‎های تلخ قبلی!

مائده مطهری زاده روزهای تعطیلی در ایران همواره با تفریح و گردش همراه بوده است. مناسبت یا طول تعطیلی به هیچ وجه اهمیتی ندارد تنها چیزی که برای جماعت ایرانی مهم است، خوش‌گذرانی و تفریح در روزهای تعطیل است حتی در اوج پیک‌های سهمگین کرونایی! اکنون بر اساس جدیدترین تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، […]

مائده مطهری زاده
روزهای تعطیلی در ایران همواره با تفریح و گردش همراه بوده است. مناسبت یا طول تعطیلی به هیچ وجه اهمیتی ندارد تنها چیزی که برای جماعت ایرانی مهم است، خوش‌گذرانی و تفریح در روزهای تعطیل است حتی در اوج پیک‌های سهمگین کرونایی!
اکنون بر اساس جدیدترین تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، از دوشنبه ۲۵ تا شنبه ۳۰ مرداد در کشور تعطیلی سراسری اعلام شده است.
به گفته سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از ساعت ۱۲ امروز (یکشنبه) منع تردد یا به عبارتی دیگر ممنوعیت تردد اعمال خواهد شد و نباید ترددی به جز موارد استثنا مانند آمبولانس‌ها و کامیون حمل غذا و غیره صورت گیرد.
علیرضا رییسی تصریح کرد: از ساعت ۱۲ روز یکشنبه ۲۴ مرداد تا جمعه پنجم شهریور ماه منع تردد بین استانی در سراسر کشور و همه جاده‌ها و همه مجوزهای صادر شده برای تردد لغو خواهد شد.
رییسی تاکید کرد: افرادی هم که در این مدت بنا به هر دلیلی مشمول جریمه شده‌اند، بعد از یک ماه جریمه آنان دوبرابر و حتما اخذ خواهد شد.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، تصریح کرد: از روز دوشنبه تا پایان روز کاری شنبه هفته آینده تمامی ادارات به جز اداره‌های آب، برق، اورژانس اجتماعی و غیره تعطیل است.
وی یادآور شد: همه اصناف به جز اصناف ضروری که از قبل جز مشاغل گروه یک اعلام شده بود و مایحتاج مردم را تامین می‌کنند، تعطیل خواهند بود.
رییسی درباره ضمانت اجرایی این تعطیلی یادآور شد: در ستاد ملی مقابله با کرونا تاکید شد همه دستگاه‌های اجرایی و ناظر با شدت و قدرت وارد عمل شوند و در صورت تخلف اعمال جریمه کنند که در این زمینه دادستانی، وزارت بهداشت و نیروی انتظامی وارد عمل خواهند شد. ضمن اینکه مقرر شد عزاداری‌های ایام محرم در فضاهای بسته ممنوع و در مورد راه اندازی دسته‌های عزاداری، برگزارکنندگان اعمال قانون می‌شوند.
این تصمیم در حالی پس از کش و قوس‌های فراوان و فشار افکار عمومی، کارشناسان و متخصصان امر در ستاد ملی مقابله با کرونا گرفته شده است که تجربه‌های قبلی به طور کاملا واضح و روشنی نشان داده است که تعطیلی‌های سراسری کرونایی نه تنها به نزولی شدن خط سیر کرونا در کشور نینجامیده است بلکه به دلیل سهل‌انگاری مردم و عدم وجود ضمانت اجراهای سختگیرانه کاملا نتیجه عکس داشته است.

نتیجه عکس تعطیلی‌های کرونایی در ایران
آنچه که از معنای حقیقی تعطیلی سراسری کرونایی و در شدیدترین نوع آن (Lock Down) آنچنانکه در بسیاری از کشورهای غربی و شرقی به اجرا درآمده است، برمی‌آید، تعطیلی چنان باید بر شهرها و روستاها سایه براندازد که جنبده‌ای در خیابان‌ها مشاهده نشود (بارزترین نمونه آن در ووهان چین سال ۲۰۱۹) چیزی شبیه به آنچه که ما ایرانیان از حکومت نظامی در خاطر داریم؛ اما متاسفانه از آنجا که در ایران معمولا شیپور را از سر گشاد آن می‌زنند، تجربه تعطیلی‌های کرونایی نیز همانند مواجهه با دیگر معضلات و بحران‌ها، نتیجه‌ای کاملا به‌عکس را به دنبال داشته است، به گونه‌ای که آغاز تعطیلی‌ها به جای آغاز خانه‌نشینی، با آغاز سیر و سفر و سیاحت، همراه بوده است.
در این میان، بیشترین آسیب هم متوجه استان‌های گردشگرپذیر به ویژه استان‌های شمالی، خصوصا استان مازندران بوده است که به دلیل همسایگی با پایتخت چند ده میلیونی، همواره به عنوان مقصد اول سفر تهرانی‌ها شناخته می‌شود.
عکس‌ها، اخبار و گزارش‌های فراوانی از همان روزهای آغازین همه‌گیری کرونا در کشور یعنی اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹، تاکنون که در میانه‌های پیک سهمگین پنجم کرونا هستیم وجود دارد که نشان می‌دهد، تعطیلی‌های سراسری کرونایی هیچ تاثیری در سفرهای بین استانی به ویژه از تهران به مازندران نداشته است و همواره عده‌ زیادی بوده‌اند که با به کاربستن انواع ترفندها و حیَل، از گرفتن مجوز صوری از فرمانداری تهران و یا حتی تغییر پلاک تهران به مازندران قصد شمال کرده‌اند و عده‌ای نیز به حکم آنکه طاووس خواهد جور هندوستان کشد، نهایتا با پرداخت جریمه نیم تا یک میلیون تومانی به وصال شمال دست یافتند!
دقیقا به همین خاطر و پشت سر گذاشتن همین تجربیات تلخ از سیل عظیم مسافران به سمت شمال کشور و دیگر نقاط خوش آب و هوای ایران بوده است، که بخشی از بدنه وزارت بهداشت و حتی متخصصین و کارشناسان نیز علی‌رغم وضعیت سیاه کرونایی کشور در پیک پنجم راضی به تعطیلی سراسری نبوده‌اند.
از مهم‌ترین ایرادات و انتقاداتی که به طرح‌های تعطیلی سراسری کرونایی کشور وارد است، اعلام زودهنگام تعطیلی‌ها و دیگری ضمانت اجراهای غیربازدارنده است.

مهم‌ترین ایرادات وارده به طرح‌های تعطیلی سراسری کرونایی
بسیاری از کارشناسان معتقدند اعلام زودهنگام تعطیلی‌ها از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا سبب می‌‎شود تا آنها که قصد سفر به جاهای خوش آب و هوا نظیر شمال و یا ییلاقات را دارند، به راحتی و سرِ صبر بار سفر بسته و تا قبل از اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های تردد، راهی مقصد سفر شوند، حال آنکه اعلام به موقع یا حتی همراه با تاخیر این تعطیلی‌ها باعث می‌شود تا ابتکار عمل از قانون‌شکنان گرفته شود و نتوانند نیت خود را برای سفر عملی کنند!
همچنین عدم وجود ضمانت اجراهای سختگیرانه نیز در طرح‌های تعطیلی کرونایی باعث می‌‌شود تا افراد با پرداخت کمترین هزینه ولو با پرداخت جریمه، خود را به مقصد سفر برسانند که در هر صورت تحمیل شرایط سخت و طاقت‌فرسا برای بدنه دانشگاه علوم پزشکی و کادر درمان منطقه مقصد سفر به شمار می‌رود.

اگر از قله پیک پنجم به یکباره به پیک ششم برویم چه؟
اکنون نیز علی‌رغم سخنان صریح سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر تشدید نظارت‌ها و به میدان آوردن دادستانی، وزارت بهداشت و نیروی انتظامی برای برخورد با متخلفان، همچنان نگرانی از موج مسافرت‌ها به خصوص با توجه به درپیش بودن تاسوعا و عاشورای حسینی به قوت خود باقی است.
اما آنچه که میزان خطرپذیری این تعطیلی یک‌هفته‌ای سراسری را در صورت سهل‌انگاری و بی‌توجهی مردم و مسوولان در رعایت دستورات ستاد ملی مقابله با کرونا در مقایسه با تعطیلی‌‌های مشابه قبلی بالاتر می‌‎برد، اهمیت گذر از گردنه بسیار سخت کرونایی در پیک پنجم است و اینکه مبادا اکنون که در حال عبور از قله بسیار بلند پیک پنجم با آن‌همه آمار مبتلا و مرگ‌ومیر هستیم، به جای رسیدن به دامنه پیک پنجم بلافاصله به پیک ششم (براساس پیش‌بینی کارشناسان در اواسط پاییز با آن روبه‌رو خواهیم شد) منتقل شویم که در این صورت، شکست ما از کرونا قطعی خواهد بود و آنگاه معلوم نیست به جای فاجعه، از چه کلمه دیگری باید استفاده کرد که اوج درد و شدت تلخی را در این فرابحران به تصویر بکشد!