گروه سیاسی اینکه اصولگرایان در تلاش هستند تا مناسبات تجاری دولت سیزدهم را البته با کشورهای مورد نظر خود که آنان را متحدان استراتژیک می‌دانند، عمق ببخشند خود گواه این حقیقت است که در هزاره سوم نمی‌توان با همه دنیا قهر کرد و درِ کشور را بر روی همه بست اما “کره شمالی” نشد و […]
گروه سیاسی
اینکه اصولگرایان در تلاش هستند تا مناسبات تجاری دولت سیزدهم را البته با کشورهای مورد نظر خود که آنان را متحدان استراتژیک می‌دانند، عمق ببخشند خود گواه این حقیقت است که در هزاره سوم نمی‌توان با همه دنیا قهر کرد و درِ کشور را بر روی همه بست اما “کره شمالی” نشد و ما از این رویکرد اصولگرایان، حمایت می‌کنیم اما فرورفتن در یک مسیر و سرشاخ شدن با ساکنان دیگر مسیرها در روابط بین‌الملل را نیز در درازمدت به صلاح کشور و ملت عزیز ایران نمی‌دانیم و توصیه می‌کنیم رسیدن به یک توافق جامع و توسعه مناسبات تجاری با کشورهای غربی، اتفاقاً توان چانه‌زنی ما را در امضا و اجرای قرارداد ۲۵ ساله با چین، ۲۰ ساله با روسیه و رویکرد نگاه به شرق افزایش می‌دهد.
در همین چندماه اخیر دولتمردان سیزدهم در موضوعات مختلف وعده دادند و چشم انداز را مثبت ارزیابی کردند و قول اخبار خوش را در رسانه‌ها انتشار دادند اما در عمل چیزی ندیدیم و گویا تا امروز همه هندوانه‌های اصولگرایان، سربسته و سفید بودند و اگر همین رویه ادامه یابد، روشن نیست به کجا خواهیم رسید.
درخصوص قرارداد ۲۵ ساله با چین و قرارداد ۲۰ ساله با روسیه نیز ابهامات بسیاری وجود دارد و کسی نمی‌داند جمهوری اسلامی در برابر دادن چه چیزی، قرار است چه بگیرد و کدام کارشناسان مستقل از دولت آن را تایید کردند و تنها مدیران دولتی ادعا کردند که چین قدرت بزرگ فردای دنیا است و این قرارداد به نفع ماست.
رسانه‌ها و افکار عمومی اما همچنان نگران هستند و هر از گاه تلاش دارند تا مفاد این توافق را بررسی کنند اما موفق نمی‌شوند و با این ادعا مواجه می‌شوند که چین خواسته مفاد توافق محرمانه بماند در حالی‌که اصل ۱۲۵ قانون اساسی سخن دیگری دارد و می‌گوید: “امضای عهد نامه ها, مقاوله نامه ها, موافقت نامه ها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولت ها و همچنین امضای پیمان های مربوط به اتحادیه های بین المللی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی با رییس‌جمهوری یا نماینده قانونی اوست.”
سید محمد حسینی معاون پارلمانی رییس‌جمهوری در این خصوص گفت: برابر توافق راهبردی ۲۵ ساله که با چین آغاز شد، مقرر گردید سرمایه‌گذاری توسط چینی‌ها صورت گیرد حمل و نقل و راه‌آهن هست که در این حوزه تحولاتی در دست انجام است و به منتقدان این توافق حمله کرد.
با توجه به اظهارات برخی مدیران در خصوص محرمانه بودن مفاد این توافق نیز سخنگوی دولت گفت: توافق به درخواست چین محرمانه ماند و همین سخن بهانه به دست برخی تحلیل‌گران داده تا طرف چینی را طرف مسلط قرارداد جلوه دهند و با اشاره به اجاره دادن حق ماهیگیری دریای عمان به چین که هنوز هم با صداقت برای افکار عمومی باز نشد، برخی در فضای مجازی این نکته را مطرح می‌کنند که قرارداد استعماری است و چین را بر ایران مسلط می‌کند و به همین دلیل این ابرقدرت جدید، به ایران اجازه انتشار متن را هم نمی‌دهد.
چیزی که موجب نگرانی بیشتر افکار عمومی شد گزارش افزایش خرید نفت خام چین از ایران بود که
اعلام شد این کشور که بزرگ ترین وارد کننده نفت خام در جهان است در دسامبر گذشته مجموعا ۱.۹ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است. این اطلاعات که از سوی گمرک چین منتشر شد، نخستین افشای علنی خرید نفت ایران از سوی چین از دسامبر سال ۲۰۲۰ است.
چین در زمان تحریم‌های شدید که در سال ۲۰۱۸ از سوی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور وقت آمریکا علیه ایران به اجرا درآمد، از ایران نفت وارد کرده است با این حال به ندرت به خرید نفت خام از ایران اذعان کرده است.
نفت ارزانتر ایران و ونزوئلا در مقایسه با قیمت‌های جهانی که صعود چشم‌گیری داشت، انگیزه کافی را فراهم کرد تا چین ریسک مجازات نقض تحریم‌ها را نادیده گرفته و در سال ۲۰۲۱ بیشترین میزان خرید را از این دو کشور داشته باشند که صادراتشان در سه سال گذشته هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است اما تردیدی نیست که این معاملات با تخفیف‌های ویژه انجام می‌شود و در نهایت زیان آن به مردم خواهد رسید.
در برنامه دیگر که به نظر می‌رسد پایه دوم سیاست نگاه به شرق است، رییس‌جمهوری ایران در سفر اخیر به مسکو در جمع فعالان اقتصادی روسیه گفت: موافقتنامه جامع همکاری‌های بیست ساله بین ایران و روسیه، نقشه راه جهش مناسبت همه‌جانبه بین دو کشور خواهد بود.
رییسی با اشاره به اینکه مقدمات موافقتنامه جامع همکاری‌های دو کشور فراهم شده است و به‌زودی نهایی خواهد شد، گفت: در دیدار با رییس جمهور روسیه هم اتفاق نظر داشتیم که سطح کنونی مناسبات اقتصادی رضایتبخش نیست و باید با رفع موانع، زمینه افزایش مبادلات دوجانبه به سرعت فراهم شود.
رییس دولت سیزدهم به مذاکره با همتای روسی اشاره کرد و گفت: آقای پوتین برای افزایش قابل ملاحظه مناسبات دوجانبه در همه عرصه‌ها و به‌ویژه در زمینه اقتصادی، اراده‌ای جدی دارد و با من هم عقیده بود که میزان فعلی مبادلات اقتصادی بین دو کشور رضایتبخش نیست و به ضرورت رفع موانع صادرات و کاستن از مجوز‌های دست و پاگیر اشاره و تاکید کرد: وزرای همراه، اعضای کمیسیون اقتصادی و فعالان اقتصادی که در این نشست حضور دارند، باید برای مانع زدایی از صادرات اقدام کنند.
رییس‌جمهوری ایران ، روسیه را بازاری بزرگ برای کالاهای ایرانی عنوان کرد و گفت: در صورت برنامه‌ریزی دقیق، همکاری نهاد‌های مرتبط و رفع موانع، می‌توان از این ظرفیت بزرگ استفاده کرد.
البته ما همواره نوشتیم که مراودات سیاسی و تجاری با کشورهایی مانند چین و روسیه، هند، کشورهای اتحادیه اوراسیا و اتحادیه شانگهاي برای جمهوری اسلامی یک فرصت بزرگ اقتصادی هستند اما به موازات آن تاکید داریم مشکلات ما با بلوک غرب نیز باید حل شود و این روزها که گفتگوهای برجامی در وین در جریان است، فرصت تاریخی برای اصولگرایان فراهم است تا هم سیاست نگاه به شرق را مدیریت کنند و هم از بازارهای غرب غافل نشوند، بازاری که برای تجار و بازرگانان بخش خصوصی همواره بیش از شرق، جاذبه داشته است ضمن اینکه وقتی ما در گسترش مناسبات اقتصادی و تجاری، طرف های متعدد داشته باشیم، توان مانور و قدرت چانه‌زنی ما را افزایش می‌دهد.
اگر اصولگرایان و دولت سیزدهم همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد چین و روسیه بگذارند و توجهی به هشدار تحلیل‌گران و کارشناسان دلسوز نکنند، با توجه به سابقه همکاری سودجویانه این دو کشور که در خاطره افکار عمومی وجود دارد، ممکن است همه این قراردادها، یک‌جانبه و به سود طرفهای خارجی باشد و نفع و عایدی به اقتصاد ملی نرسد و سفره مردم از این قراردادها، منتفع نشود و در نهایت هندوانه‌های اصولگرایان این بار نیز سفید از آب درآید.
