یوسف سلمان‌خواه / گردشگری یک از منعطف‌ترین و پرشتاب‌ترین بخش‌های اقتصادی ـ اجتماعی است که ۷ درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و به‌عنوان یک کارفرمای پیشرو میلیون‌ها شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده است. پس از شیوع کووید ۱۹، طبیعت جان تازه‌ای گرفته و فرصتی برای بازیابی طبیعت و […]
یوسف سلمان‌خواه /
گردشگری یک از منعطف‌ترین و پرشتاب‌ترین بخش‌های اقتصادی ـ اجتماعی است که ۷ درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و به‌عنوان یک کارفرمای پیشرو میلیون‌ها شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده است. پس از شیوع کووید ۱۹، طبیعت جان تازه‌ای گرفته و فرصتی برای بازیابی طبیعت و تنفس دوباره زیست کره فراهم شد، همچنین با ابتکار سازمان جهانی گردشگری نحوه تعامل گردشگری با اکوسیستم و منابع طبیعی نیز باز تعریف شده است. در این راستا با انتخاب شعار سال ۲۰۲۰ با عنوان «گردشگری و توسعه روستایی»، گردشگری به‌عنوان یک رکن راهبردی در سیاست‌های توسعه روستایی قرار گرفته است.
گردشگری با محیط زیست پیوندی ناگسستنی دارد و در صورت نبود برنامه‌ریزی مناسب و مسافرت‌های غیرمسئولانه آثار زیان‌بار گردشگری بر اکوسیستم بیش از آثار مثبت آن خواهد بود. امروزه ما شاهد آثار مخرب ناشی از ورود بیش از حد گردشگران در مکان‌ها و فضا‌های پر بازدید هستیم، به طوری که این رفتار میزان پایداری اکولوژیک و تاب‌آوری محیط زیست شهری و روستایی را کاهش داده و اثرات نامطلوبی را برای جوامع محلی به جا گذاشته است. به‌عنوان مثال در بعد داخلی هجوم میلیون‌ها مسافر و گردشگر در ایام پیک سفر و تعطیلات به استان‌های شمالی به علت چشم‌انداز، مزیت‌ها و ارزش‌های جغرافیایی، اختلالات و آثار زیان‌باری به محیط زیست این استانها وارد آورده است.
تاب‌آوری شکننده محیط زیست استان‌های شمالی اکنون به یک چالش بزرگ زیست محیطی تبدیل شده است. مداخلات انسانی، هجوم اکولوژی به نقاط بکر طبیعت و حضور مستمر ماشین و انسان در نوار شکننده شمالی، پایداری اکولوژیکی این استانها را تضعیف کرده و به حد هشدار رسانده است. پس از شیوع بیماری کرونا آلودگی‌های پلاستیکی (دستکش، ماسک، بطری‌های آب آشامیدنی و ضد عفونی) تشدید شده و این هدایای مسموم انسان به طبیعت که پس از یک چرخه به انسان‌ها و جانوران بر‌می‌گردد و خاک را آلوده می‌کند از ابرچالش‌های آینده است که حاصل رفتار غیرمسئولانه انسان و هجوم گسترده گردشگران به نواحی بکر طبیعت است که هم‌اکنون نیازمند تدبیر و راهکار ملی است.
افکار عمومی در بسیاری از کشورها روز به روز بر میزان توجه به مسئله تغییرات آب و هوایی و حفاظت از محیط زیست می‌افزایند. بحران پاندمی ویروس کرونا از طریق برجسته‌سازی ارتباطات میان سلامت انسان‌ها و وضعیت سالم زیست محیطی کره زمین بر تهیه هر چه بیشتر طرح«نظم سبز ملی در صنعت گردشگری» افزوده است. توجه ویژه به سیاست سبز و مسائل محیط زیستی از مطالبات مردمی و دوست‌داران محیط زیست است که بیش از پیش صنعت گردشگری به آن نیاز دارد. گردشگری بدون کربن، تاب‌آورتر، سبزتر، مسئولانه و اخلاقی از سوی سازمان جهانی گردشگری مورد تاکید قرار گرفته است؛ به همین دلیل تهیه سند نظم سبز ملی صنعت گردشگری به‌عنوان یک ابتکار ملی می‌تواند با هم‌افزایی و همسویی بین دستگاهی تهدید‌های زیست محیطی را کاهش و در پایداری توسعه گردشگری گام بردارد و به عنوان مکمل «سند راهبردی توسعه گردشگری» در حفاظت و پاسداری از ارزش‌های طبیعی و بنیادهای زیستی عمل کند.
