تورم مدتی است به پای ثابت زندگی ایرانیان بدل شده و عادت کرده‌ایم هر روز با اخبار گرانی‌ها از خواب بیدار شویم، اما شرایط از صداوسیما هیات دولت کاملا متفاوت است و از نظر آنها همه‌چیز در حال بهتر شدن است و دستاوردها یکی پس از دیگری درحال وقوع هستند.
اما عجیب است که حتی آمارهای واضح دولتی و رسمی هم قوه مجریه را به سمت واقعیت سوق نمی‌دهد.اطلاعات مرکز آمار ایران به روشنی نشان می‌دهد تورم ماهانه کل کشور در فروردین ۱۴۰۳ به رقم ۲٫۶۳ درصد رسیده و نسبت به اسفند سال گذشته شاهد افزایش بوده است. این افزایش اگرچه درحال شکستن کمر مصرف کننده است اما خوشبختانه دولت همچنان سرافراز و ثابت قدم معتقد است که همه‌چیز خوب است و هرروز هم بهتر می‌شود. در این مطلب که به جزئیات قیاسی آمارها اشاره شده خواهید دید که برخلاف ادعای مسئولان وضعیت برای فقرا هر روز بدتر شده است و اگر این روند ادامه یابد سقوط تعداد بیشتری از مردم به جمع دهک های فقیر حتمی است. بر اساس تحلیل اکو ایران گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه فروردین سال جاری در دهک اول کمترین و در دهک دهم بالاترین سطح خود را به ثبت رسانده است. با این حال، اگر به مقایسه این نرخ‌ها با اسفند ۱۴۰۲ پرداخته شود مشخص می‌شود که اگر چه دهک اول کمترین تورم ماهانه را میان سایر دهک‌ها دارد اما در این یک ماه تورم آن بیشتر از دهک دهم بالا رفته است.
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که در دهک‌های بالایی کالاهای غیرخوراکی نقش بیشتری در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند در حالی که هر چه به دهک‌های ابتدایی نزدیک‌تر می‌شویم، سهم کالاهای خوراکی از تورم بالاتر می‌رود.اولین گزارش مرکز آمار از وضعیت تورم در فروردین ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که تورم ماهانه کل کشور نسبت به اسفند ماه ۰٫۶۳ واحد درصد افزایش یافته و به ۲٫۶۳ درصد رسیده است. حال اگر تمام خانوارهای کشور را به ترتیب هزینه‌‌های سالانه، از کم به زیاد مرتب کنیم و هر ۱۰ درصد را در یک گروه قرار دهیم، دهک‌های هزینه‌ای به دست می‌آیند. در این دهک‌ها، دهک اول نماینده ۱۰ درصد از فقیرترین و دهک دهم نماینده ۱۰ درصد از ثروتمندترین خانوارهای جامعه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در فروردین سال جاری، کمترین تورم ماهانه ۲٫۴۴ درصد بوده که به نام دهک اول ثبت شده است. بنابراین قیمت سبد مصرف ۱۰ درصد از فقیرترین خانوارها در فروردین ۲٫۴ درصد نسبت به اسفند افزایش یافته است. این رقم نسبت به سایر دهک‌ها کمتر است و هر چه به دهک دهم نزدیک‌تر شویم تورم ماهانه افزایش می‌یابد. برای مثال این نرخ در دهک سوم به ۲٫۵ درصد و در دهک نهم به ۲٫۶ درصد رسیده است. در نهایت، تورم ماهانه دهک دهم ۲٫۷ درصد برآورد شده که نسبت به سایر دهک‌ها بالاتر است. اما چه کالاهایی بیشتر باعث بالا رفتن تورم در خانوارهای مختلف شده است؟
طبق داده‌های به دست آمده از مرکز آمار، در دهک‌های ثروتمند سهم کالاهای غیرخوراکی و خدمات از تورم ماهانه بالاتر است و در مقابل، هر چه به سمت دهک‌های فقیرتر حرکت کنیم سهم کالاهای خوراکی از شاخص بیشتر می‌شود. یکی از علل بروز این رخداد، تفاوت خانوارهای فقیر و غنی در الگوی مصرف است. فقرا به دلیل کمبود درآمدی که دارند به ناچار فقط به خرید اقلام ضروری که بخش عمده آن خوراکی است می‌پردازند در حالی که ثروتمندان می‌توانند بعد از رفع نیازهای خوراکی به خرید اقلام غیرخوراکی و خدماتی نیز بپردازند.به طور کلی، تورم ماهانه همه دهک‌ها در فروردین سال جاری نسبت به اسفند ماه افزایش یافته است. با این که پایین‌ترین تورم ماهانه مربوط به دهک اول و بالاترین سطح آن مربوط به دهک دهم است، افزایش تورم از اسفند تا فروردین در دهک‌های فقیر شدیدتر بوده است.
به بیان دیگر، با این که تورم ۲٫۴ درصدی دهک اول از سایر دهک‌ها پایین‌تر است اما این نرخ پس از یک افزایش ۰٫۸۲ درصدی نسبت به اسفند سال قبل محقق شده است. در حالی که تورم ۲٫۷ درصدی دهک اول (به عنوان بالاترین نرخ بین دهک‌ها)، تنها ۰٫۵۱ واحد درصد نسبت به اسفند شاهد افزایش بوده است. یعنی بیش‌ترین افزایش تورم در دهک‌های فقیر و کمترین افزایش تورم در دهک‌های ثروتمند رخ داده است.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
