به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، دو موعد در صدر این تماس‌ها قرار دارند: اول مذاکرات آمریکا و ترکیه در واشنگتن که هشت ژانویه برگزار خواهد شد و دوم مهلت ۶۰ روزه‌ای که برای عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی تعیین شده است. دمشق درباره تصمیم آمریکا برای خارج کردن نیروهایش از سوریه سکوت کرده است و مسکو منتظر […]
به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، دو موعد در صدر این تماس‌ها قرار دارند: اول مذاکرات آمریکا و ترکیه در واشنگتن که هشت ژانویه برگزار خواهد شد و دوم مهلت ۶۰ روزه‌ای که برای عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی تعیین شده است.
دمشق درباره تصمیم آمریکا برای خارج کردن نیروهایش از سوریه سکوت کرده است و مسکو منتظر اجرای این تصمیم است. اعراب هم‌پیمان واشنگتن در شرق فرات در نگرانی به سر می‌برند و کردها احساس می‌کنند که مجددا به آنها خیانت شده است. آنکارا از تصمیم آمریکا به شکل محتاطانه استقبال کرده است و پاریس، لندن و برلین شوکه شده‌اند و تلاش می‌کنند تا واشنگتن را منصرف کنند.
بعد از اعلام تصمیم ترامپ، روند طرح ریزی برای عقب‌نشینی کامل و سریع از شرق فرات، منبج و پایگاه التنف آغاز شده است. فورا دیپلمات‌های وابسته به وزارت خارجه آمریکا از سوریه خارج شدند و پیش‌بینی می‌شود که ماموران سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) نیز به زودی خارج شوند تا مقدمه برای گردهم‌آوردن یگان‌های نظامی و نیروها برای عقب‌نشینی روشمند همزمان با مقدمات برای پر کردن خلأ فراهم شود.
امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: به نظر می‌رسد با خروج نیروهای نظامی امریکا از سوریه و عدم تداوم حمایت از مخالفان بشار اسد، ایران، روسیه، ترکیه و دولت سوریه این خلا را پر کنند که شامل دشمنان، رقبا و دشمنان غیرهمراه امریکا محسوب می‌شوند.
ابوالفتح ، به دستور دونالد ترامپ مبنی بر خروج نظامیان امریکا از سوریه اشاره کرد و گفت: یکی از محورها و شعارهای اصلی دونالد ترامپ در عرصه سیاست خارجی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶، خروج نظامی امریکا از خاورمیانه بود چراکه از نظر ترامپ، امریکا با حضور نظامی در خاورمیانه میلیاردها دلار از درآمدهای خود را به هدر داده و از سوی دیگر، روسیه و ایران و دولت سوریه در حال جنگیدن با داعش هستند و می‌توانند بدون کمک امریکا، داعش را شکست بدهند بنابراین دلیلی برای حضور نظامی امریکا نیست.
ترامپ ، می‌خواهد دست به تغییرات عمده
در سیاست خارجی بزند
وی ادامه داد: او حدود یک سال قبل هم از خروج نظامی امریکا در سوریه سخن گفت که در آن مقطع رایزنی‌های مقامات ارشد اسرائیل و همچنین لابی‌های مختلف نظامی و سیاسی از پنتاگون تا کنگره موجب تغییر موضع ترامپ شد. این کارشناس ارشد مسائل امریکا با بیان اینکه با اشاره به ناکامی جمهوریخواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره و واگذاری اکثریت مجلس نمایندگان به حزب دموکرات اظهار داشت: به نظر می‌رسد ترامپ برای دستیابی به یک هدف بزرگ داخلی، می‌خواهد دست به تغییرات عمده در سیاست خارجی بزند. در واقع، ترامپ بدون ارائه یک دستاورد عمده خارجی نمی‌تواند شانس خود را برای پیروزی افزایش دهد. او نیاز دارد برای مردم و حامیان خود ترسیم کند که ایالات متحده در جنگ‌های فرامرزی به موفقیت رسیده و پیروز شده است و هم‌اکنون، زمان بازگشت سربازان به میهن فرارسیده است.
خروج نظامی آمریکا از سوریه مقدمه‌ای برای خروج از عراق و افغانستان است
ابوالفتح با بیان اینکه ترامپ با خروج نیروهای نظامی از سوریه می‌خواهد بودجه و امکانات جنگ‌های فرامرزی را صرف بازسازی بنیان‌های فرسوده، ایجاد اشتغال و بازسازی داخلی کند، تصریح کرد: این مسئله برای مردم امریکا بسیار مهم است بودجه‌هایی که برای جنگ فرامرزی هزینه می‌شده – که از نظر اغلب مردم امریکا بی‌حاصل و بی‌فایده بوده است – به بهبود وضعیت معیشتی، رونق فضای اقتصادی و ایجاد اشتغال منجر شود. وی افزود: خروج نظامی امریکا از سوریه احتمالا مقدمه‌ای برای خروج نظامی امریکا از عراق و افغانستان یا کاهش چشم‌گیر نیروهای نظامی از این دو کشور باشد که فعلا این کار در افغانستان انجام شد.
ترامپ قصد دارد بار سنگین حاصل از امپراطوری جهانی آمریکا را کاهش دهد
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با یادآوری اینکه دستور ترامپ برای خروج نیروهای نظامی از سوریه با واکنش‌های شدیدی روبه‌رو شده است، خاطرنشان کرد: به غیر از ترامپ و حلقه اصلی مشاوران وی یعنی مایک پمپئو و جان بولتون، بقیه تشکیلات سیاسی یا همان هیات حاکمه ایالات متحده با خروج نظامی امریکا از سوریه و متعاقب آن، خاورمیانه به شدت مخالف است به گونه‌ای که لیندسی گراهام که از سناتورهای بلندپایه است، گفته این دستور بهترین خبر برای ایران و بشار اسد است و در نهایت نیز به استعفای جیمز متیس، وزیر دفاع امریکا منجر شد. ابوالفتح با تاکید بر اینکه ترامپ درصدد دست زدن به اقدامات انقلابی و بنیادین در عرصه سیاست خارجی است، ابراز داشت: ترامپ به غیر از سیاست‌های خصمانه و لفاظی‌هایی که علیه ایران پیگیری و مطرح می‌کند – که حتما هم مورد نقد و محکومیت است – قصد دارد بار سنگین حاصل از امپراطوری جهانی امریکا که از هفتاد ساله گذشته به دولت کنونی ارث رسیده است را کاهش دهد.
امپراطوری جهانی امریکا هم پرخرج است و هم پرمسئولیت
وی با بیان اینکه امپراطوری جهانی امریکا هم پرخرج است و هم پرمسئولیت، عنوان کرد: ترامپ معتقد است اگر اصلاحی در سیاست خارجی امریکا انجام نشود، اقتصاد امریکا از درون فرومی‌پاشد و قدرت خود را به رقبای قدرتمندی همچون چین، روسیه و اتحادیه اروپا واگذار می‌کند. این رویکرد هم مختص به ترامپ نیست بلکه جریان‌های ملی‌گرا و طیف وسیعی از مردم ایالات متحده چنین اعتقادی دارند. این کارشناس ارشد مسائل امریکا با بیان اینکه رویکرد دولت امریکا در عرصه سیاست خارجی قطعا با دیدگاه تشکیلات سیاسی شامل کنگره، سیاستمداران، جامعه اطلاعاتی، نظامیان، کمپانی‌ها و پیمانکاران نظامی و رسانه‌های جریان اصلی که از رویکردهای میلیتاریستی و حضور نظامی بهره‌مند می‌شوند، در تضاد است، یادآور شد: آنها می‌ترسند رویکرد امریکا به نقش رهبری ایالات متحده در عرصه بین‌المللی لطمه وارد کند و از سوی دیگر، منافع حاصل از حضور نظامی برای آنها نیز از بین برود. ابوالفتح اضافه کرد: البته تعارض و تضادی هم در خود ترامپ نیز وجود دارد؛ از یکسو معتقد است که ایالات متحده نباید نقش پلیس بین‌الملل را ایفا کند، وظایفی مانند فروخواباندن جنگ‌ها را در گوشه و کنارهای عرصه جهانی برعهده بگیرد و آتش‌نشان عرصه بین‌المللی باشد و از طرف دیگر، همچنان در حال افزایش بودجه نظامی است و رکوردها در این باره همچنان در حال جابجا شدن است. وی با تاکید بر اینکه منتقدان و مخالفان ترامپ معتقد هستند که رویکرد رئیس‌جمهور کنونی امریکا به نفع دشمنان و رقبای امریکا تمام می‌شود، بیان کرد: به زعم تشکیلات سیاسی ایالات متحده، روسیه، چین، کره شمالی و ایران در لایه نخست دشمنان امریکا هستند. عدم حضور نظامی امریکا در اقصی نقاط عالم از جمله سوریه موجب ایجاد خلا قدرت می‌شود و این کشورها آن را پر می‌کنند.
هیات حاکمه آمریکا معتقد است عقب‌نشینی از سوریه به نفع ایران است
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه هیات حاکمه امریکا معتقد است عقب‌نشینی نیروهای نظامی این کشور از سوریه به نفع ایران تمام می‌شود، گفت: به نظر می‌رسد با خروج نیروهای نظامی امریکا از سوریه و عدم تداوم حمایت از مخالفان بشار اسد، ایران، روسیه، ترکیه و دولت سوریه این خلا را پر کنند که شامل دشمنان، رقبا و دشمنان غیرهمراه امریکا محسوب می‌شوند.
ابوالفتح استعفای جیمز متیس، وزیر دفاع امریکا را از پیامدهای خروج نظامی امریکا از سوریه دانست و اظهار داشت: ترامپ کلکسیونی از اختلافات ریز و درشت را با اعضای کابینه خود به ویژه تیم سیاسی – امنیتی خود داشته است. اولین اختلاف، با استعفای رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید و اخراج رکس تیلرسون، وزیر سابق امور خارجه امریکا نمایان و سپس با تغییر ژنرال هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی همراه شد.
کاسه صبر متیس با فرمان ترامپ درباره سوریه لبریز شد
وی ادامه داد: گفته می‌شود اختلاف ترامپ و متیس از هفته نخست تشکیل دولت آغاز شد که براین اساس، فرمانی که ترامپ مبنی بر ممنوعیت سفر شهروندان هفت کشور صادر کرد بدون مشاوره با وزیر دفاع بوده است. بعد از آن، رایزنی و مذاکره با کره شمالی بود که ترامپ بدون هماهنگی با وزیر دفاع، ابتکارعمل را در دست گرفت و گفت رزمایش‌های مشترک ایالات متحده و کره جنوبی متوقف شده است. همچنین متیس با اعزام نیروهای نظامی به مکزیک مخالف بود ولی در نهایت به این کار تن داد ولی با اعلام خروج نظامی امریکا از سوریه، کاسه صبر متیس لبریز شد. این کارشناس ارشد مسائل امریکا با بیان اینکه به نظر می‌رسد فرمان ترامپ به سوریه اختصاص نداشته باشد و شامل عراق و افغانستان هم بشود، تصریح کرد: به نظر می‌رسد مشورت‌ها و توصیه‌های وزیر دفاع و فرماندهان ارشد ارتش امریکا مدنظر فرمانده کل قوا قرار نگرفته و ترامپ این مسائل را در تصمیم‌گیری لحاظ نکرده است و به همین خاطر، متیس از سمت خود استعفا داده و مطرح کرده است که رئیس‌جمهور حق دارد وزیر دفاع همسو با خود داشته باشد.
خروج از برجام، یکی از اختلافات متیس و ترامپ بود
ابوالفتح برجام را یکی دیگر از اختلافات ترامپ و متیس برشمرد و خاطرنشان کرد: متیس موافق خروج از برجام نبود ولی به اندازه رکس تیلرسون برای ادامه حضور امریکا در توافق هسته‌ای تلاش نکرد و به همین خاطر هم بود که وزیر سابق امریکا خارجه ایالات متحده جان سالم به در ببرد. برای متیس، مسائل نظامی در اولویت قرار داشت. اینکه فرمانده کل قوا در ایالات متحده بدون در نظر گرفتن مشاوره‌ها و ملاحظات پنتاگون اقدام به تصمیم‌گیری کند، چندان مسبوق و مرسوم نیست اما ترامپ رویکرد تک‌محوری و فرد محورانه‌ای دارد.
وی درباره جایگزینان احتمالی متیس هم ابراز داشت: فعلا کسی برای تصدی مقام وزارت دفاع مطرح نشده است ولی چند ماه قبل که زمزمه برکناری متیس مطرح شده بود، نام‌های سناتور لیندسی گراهام و سناتور تام کاتن مطرح شدند که هر دو هم بسیار ضد ایرانی هستند و نسبت به متیس هم ضدایرانی‌تر هستند ولی با توجه به انتقادات تندی که گراهام از ترامپ داشته، بعید است او به چنین مقامی دست پیدا کند.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی افزود: فعلا همه در ایالات متحده در شوک خروج متیس از وزارت دفاع هستند و کسی هم پیش‌بینی نمی‌کرد که ترامپ شخصا خروج نیروهای نظامی از سوریه را صادر کند./ایلنا امیرعلی ابوالفتح
