در روزهای آینده نظام جمهوری اسلامی وارد چهلمین سالگرد خود می شود؛ به نظر شما رسیدن به ۴۰ سالگی برای یک نظام سیاسی به چه معنا است؟ – رسیدن نظام جمهوری اسلامی به چهل سالگی، نشان از توانایی این انقلاب و معنایش تداوم آن است و اینکه می تواند حوادث را پشت سر بگذراد و […]
در روزهای آینده نظام جمهوری اسلامی وارد چهلمین سالگرد خود می شود؛ به نظر شما رسیدن به ۴۰ سالگی برای یک نظام سیاسی به چه معنا است؟
– رسیدن نظام جمهوری اسلامی به چهل سالگی، نشان از توانایی این انقلاب و معنایش تداوم آن است و اینکه می تواند حوادث را پشت سر بگذراد و منویات خود در عرضه زندگی را بیان کند.
به نظر شما به عنوان یکی از کسانی که در پیروزی انقلاب اسلامی نقش ایفا کرده اید، چه اهدافی برای آینده نظام جمهوری اسلامی پیش بینی شد و تاکنون کدام یک از این اهداف تحقق یافته است؟
– اهداف پیش بینی شده برای نظام جمهوری اسلامی ایران در سه کلمه «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» بیان می شود و ظرف ۴۰ سال گذشته مردم همواره به دنبال این سه اصل بودند. امروز انقلاب در میان قاطبه جامعه که همان مردم هستند، همچنان باقی مانده است، اما برای مدیریت جامعه حرف و حدیث های بسیاری وجود دارد؛ امروز مدیریت‌های سیاسی ، اقتصادی، اجتماعی و انتظامی زیر سوال است و قاطبه جامعه طلبکار این مدیریت ها هستند. این طلبکاری ها نیز به دلیل ناتوانی جریانهای سیاسی مختلف در ایجاد جاذبه میان مردم و نمایش مدیریت‌هایی غیر قابل دفاع ظرف ۴۰ سال گذشته ایجاد شده است.
نظام طی ۴۰ سال گذشته نقاط ضعفی هم داشته و یکی از آنها دچار شدن دائم به تحولات موجی سیاسی است؛ طی ۴۰ سال گذشته دائما گروه‌هایی روی کار آمدند که به جای دفاع از انقلاب، از خود دفاع کرده اند و این اقدام موجب تحمیل هزینه های بسیاری شده است. این گروه ها در مدیریت های اجتماعی و سیاسی خود به جای آن که موجب به قدرت رسیدن بطن جامعه شوند، موجب روی کار آمدن اشخاص و گروه های سیاسی طرفدار خود شده اند.
شما معتقدید که طی ۴۰ سال گذشته قدرت اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی افزایش یافته است؟
از فروردین ماه سال جاری تا کنون چندین کودتای سیاسی در کشور انجام شده است اما قدرت اجتماعی کشور را در برابر همه کودتاها حفاظت و نگهداری کرده است
– قدرت اجتماعی ایران همواره سرجای خود قرار داشته است، اما در چند مرحله به صورت قوی ظاهر شده است؛ یکی در دوران قاجار و زمانی است که انگلیس و روسیه ایران را در تصرف خود در آورده بودند؛ در این زمان مردم انقلاب مشروطه راه انداختند و به این قدرت های خارجی اعلام کردند که در ایران قدرت فقط در اختیار سلطنت نیست، بلکه یک قدرت اجتماعی نیز وجود دارد. دومین مرتبه ای که این قدرت اجتماعی ظهور یافت، در دهه ۲۰ و در زمان جنگ جهانی دوم بود؛ در آن دوران مردم دچار گرفتاری های بسیاری شدند، اما بلافاصله برای ملی کردن صنعت نفت و به خاک مالاندن پشت انگلیس برای ابد، وارد میدان شدند. سومین حضور قدرت اجتماعی ایران نیز در جریان پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاد.
مشاهده می کنیم که از فروردین ماه سال جاری تا کنون چندین کودتای سیاسی در کشور انجام شده است؛ روزی گفتند ایران دچار جنگ داخلی می شود، بار دیگر گفتند که آمریکا به ایران حمله خواهد کرد و روز دیگری گفتند در ایران قحطی ایجاد می شود؛ روز دیگر گفتند که دولت وقت ساقط خواهد شد؛ حتی طی ده ماه گذشته بیان شد که پهلوی دوم روی کار خواهد آمد؛ ظرف ماه های گذشته هر نوع کودتایی اعم از سیاسی، اجتماعی، مجازی و هر آن چه که بتوان آن را کودتا نامگذاری کرد از سوی دشمنان خارجی علیه جمهوری اسلامی مطرح شد، اما مردم نه تنها هیچ گاه عکس العملی نسبت به آنها نشان ندادند، بلکه اعلام کردند که گوششان به این حرف‌ها بدهکار نیست؛ این قدرت اجتماعی کشور را در برابر همه کودتاها حفاظت و نگهداری کرده است. در جریان التهابات ارزی که در ماه های اخیر در کشور اتفاق افتاد نیز بار دیگر این قدرت اجتماعی را احساس کردیم و دیدیم که وقتی ارز سه هزار تومانی به ده هزار تومان افزایش می یابد، این دولت نیست که کشور را اداره می کند، بلکه این ملت هستند که تحمل می‌کنند و نسبت به اداره کشور از خود عکس العمل منفی نشان نمی‌دهند.
براساس آنچه که جناب عالی مطرح می‌کنید، در ۴۰ سال گذشته به میزانی که قدرت اجتماعی افزایش یافته، از قدرت اداری نظام جمهوری اسلامی کاسته شده است؛ علت این امر را چه می دانید؟
– قدرت اداری به دلیل آن که دائماً منافع مردم را به نفع خود مصادره می‌کند از قاطبه جامعه عقب مانده است. این که در دوره های مختلف قدرت اداری امتیازات متعلق به مردم را به نفع خود مصادره کرده، باعث شده مردم نسبت به عملکرد نهادهای مختلف، عکس العمل‌های کاملا منفی از خود نشان دهند. اجازه دهید در این زمینه مثالی بزنم؛ با تصویب قانون ملی شدن جنگلها و مراتع کشور در سال ۱۳۴۱، جنگل ها و مراتع کشور به عموم ملت تعلق یافت، اما از همان ابتدا اسناد تملک و دارایی این زمین ها به نام دولت شد و ظرف ۶۰ سال گذشته نیز هر دولتی که روی کار آمد، این اسناد را میان دوستان خود تقسیم کرد؛ همان ابتدای کار شاه، پهلوی ۱۰۰ هکتار از جنگلهای شمال را به افسران سپاه خود واگذار کرد؛ در دوره های بعدی نیز این زمین های دولتی میان اشخاص صاحب نفوذ و امتیاز تقسیم شد. در مجموع اقداماتی انجام شد که گویی دولت این جنگلها و مراتع را به جای مدیریت به تملک خود درآورده است. دولت ها چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب در مصادره اموال عمومی به نفع خود به شدت فعال بوده اند.
به نظر شما چرا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این اقدامات همچنان ادامه یافت؟
– علت این اقدام از ۱۲۰ سال گذشته تاکنون این است که دولت ها همواره حقوق عامه را به نفع حقوق خاصه ترجیح داده اند.
دی ماه سال گذشته در بخش هایی از کشور شاهد به خیابان آمدن برخی از مردم و اعتراض آنها نسبت به وضعیت کشور به ویژه شرایط اقتصادی بودیم؛ تحلیل شما در این باره چیست؟
مردم در اعتراضات خود در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ گاه علیه کشور، نظام و اسلام به خیابان ها نیامدند، بلکه همواره علیه مدیریت ادرای کشور به خیابان آمدند
– آنهایی که دی ماه سال ۹۶ به خیابان ها آمدند به مدیریت دولتی و گرفتاری هایی اجتماعی که ناشی از تصمیمات دولت و مجلس بود، اعتراض داشتند، نه به کشور، اسلام و انقلاب؛ مشاهده می‌کنیم که این اتفاقات در دهه های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ نیز رخ داد. من در مناظره های انتخاباتی سال ۹۲ پیش بینی کرده بودم که در صورت استمرار نوع رفتار با مردم، قاطبه جامعه از مدیریت جامعه جدا خواهد شد. مردم در اعتراضات خود در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ گاه علیه کشور، نظام و اسلام به خیابان ها نیامدند، بلکه همواره علیه مدیریت ادرای کشور به خیابان آمدند؛ سال ۸۸ نیز از این مقوله مستنثی نیست. مردم کشور خود را دوست دارند و پای آن می ایستند و گرفتاری های آن را تحمل می‌کنند، در عین حال نیز نسبت به مدیریت کشور عکس العمل نشان می دهند.
با این وجود امیدوارم روزی شاهد روی کار آمدن دولتی باشیم که حداقل اگر روزی که روی کار آمد قیمت دلار ۱۰هزار تومان بود، تا روزی که رفت قیمت دلار تغییر نکند. من از رسانه ها می‌خواهم دلایل افزایش نرخ ارز در دولت هایی که بعد از انقلاب روی کار آمدند را بررسی کنند؛ مثلا بررسی کنند که چرا زمانی که آقای هاشمی دولت را در اختیار گرفت، قیمت دلار ۱۵۰ تمان بود ، اما او دلار را با قیمت حدود ۴۵۰ تحویل دولت بعدی داد.
در طول ۸ سال فعالیت دولت آقای هاشمی رفسنجانی جنابعالی نیز به عنوان وزیر وزیر پست و تلگراف و تلفن حضور داشتید؛ چرا این انتقادات را در آن زمان مطرح نکردید؟
– در آن زمان هم ما با دولت درگیر بودیم؛ این اولین بار نیست که من این حرف را می زنم، بلکه من از زمانی که شورای انقلاب تشکیل شد تا به امروز درگیر این مسئله بودم و این گونه نبوده که ساکت بمانم. من در دولت های دهه ۶۰ و ۷۰ با سیاست های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قوه مجریه مخالف بودم، اما علت آن که آنها با وجود مخالفت ها خواهان همکاری با من بودند آن بود که در مجلس مقبولیت و رای داشتم.
با توجه به این که ۴۰ سال از عمر نظام جمهوری اسلامی می گذرد و در سال های آینده شاهد ظهور نسل جوان در بدنه مدیریت کشور خواهیم بود، به نظر شما این نسل چگونه عمل خواهد کرد؟
– نسل جوان مدیریت گذشته خود را قبول ندارد، اما کشور را دوست دارد و پای آن می ایستد؛ این که مدیریت های آینده توانایی داشته باشند که حقوق عمومی مردم را به حقوق امتیاز طلبان ترجیح دهند، دستاوردی است که امیدوارم اتفاق بیفتد. قطعاً اگر نیروی جوانی که قرار است جایگزین مدیریت فعلی کشور شود، عقبه اجتماعی داشته باشد می تواند کشور را بهتر از امروز اداره کند، در غیر این صورت روند توسعه کشور مانند امروز طی خواهد شد.
آینده نظام جمهوری اسلامی را چگونه ارزیابی می کنید؟
– «جمهوری اسلامی» نظامی است که هیچ گاه این امکان وجود ندارد تا جمهوریت و اسلامیت آن از بین برود و در آینده نیز هیچ کلمه دیگری به آن اضافه نخواهد شد. مردم نیز همچنان از سه دستاورد خود یعنی «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» دفاع خواهند کرد.
