کاوه ایرانی – روزنامه نگار/ پس از حدود چهار ماه تظاهرات مردم عراق و بعد از آنکه نزدیک به ۵۰۰ نفر از شهروندان این کشور برای رسیدن به خواسته های مشروعشان جان خود را از دست دادند، عاقبت روز شنبه برهم صالح رئیس جمهوری عراق، «محمد توفیق حسین علاوی امین الربیعی» را به […]
کاوه ایرانی –
روزنامه نگار/
پس از حدود چهار ماه تظاهرات مردم عراق و بعد از آنکه نزدیک به ۵۰۰ نفر از شهروندان این کشور برای رسیدن به خواسته های مشروعشان جان خود را از دست دادند، عاقبت روز شنبه برهم صالح رئیس جمهوری عراق، «محمد توفیق حسین علاوی امین الربیعی» را به عنوان گزینه جدید نخست‌وزیری مامور تشکیل کابینه کرد. با انتخاب علاوی اکنون همه ناظران بین المللی چشم بر مردم معترض عراق دوخته اند تا ببینند این جماعت خسته از بی عدالتی، اشغالگری و دخالت بیگانگان آیا از این انتخاب راضی خواهند شد یا آنکه همچنان با هدف دگرگونی اساسی در ساختار حاکمیتی عراق به اعتراضات خود ادامه خواهند داد.
به گزارش «جمله» برهم صالح، رئیس جمهوری عراق، روز پنجشنبه محمد توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور برگزید تا به دو ماه بن‌بست سیاسی در کشور پایان دهد.
خبر انتصاب نخست وزیر جدید عراق در شرایطی اعلام شده که این کشور برای چهار ماه متوالی درگیر اعتراضات گسترده است، امری که دو ماه قبل عادل عبدالمهدی را واداشت تا از سمت نخست وزیری کناره‌گیری کند.
پیش از این برهم صالح به پارلمان عراق اعلام کرده بود که اگر پارلمان تا روز شنبه ۱۲ بهمن نامزد پست نخست وزیری را مشخص نکند، او خود کسی را به این سمت منصوب خواهد کرد.
حمایت به جای سرکوب!
به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره، علاوی با انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی گفت که برهم صالح از او خواسته است تا بر اساس خواسته‌های معترضان دولت جدید را تشکیل دهد.
وی در این ویدیو خطاب به مردم عراق گفت: «من تصمیم گرفتم قبل از آن که با دیگران حرف بزنم، نخست با خود شما مستقیما صحبت کنم، چرا که این شمایید که به من مشروعیت می‌بخشید.»
آقای علاوی افزود: «این کشور شماست، حق شماست… همه آنچه ما باید انجام دهیم اجرای خواسته‌های شماست. ما باید به جای سرکوب از شما حمایت کنیم.»
نخست وزیر جدید عراق همچنین در سخنرانی خود وعده بهبود اقتصاد کشور و مبارزه با فساد را داد.
انتصاب علاوی به عنوان نخست وزیر جدید حاصل هفته‌ها مذاکره پشت درهای بسته میان احزاب رقیب در عراق بوده است. سه مقام عراقی به شبکه تلویزیونی الجزیره گفته‌اند که احزاب رقیب بر سر این انتصاب توافق کرده‌اند.
نخست وزیر جدید عراق کیست؟
«محمد توفیق حسین علاوی امین الربیعی» در سال ۱۹۵۴ میلادی در بغداد به دنیا آمد، دوران ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در پایتخت پشت‌سر گذاشت و در ادامه در رشته مهندسی معماری در دانشگاه بغداد به تحصیل پرداخت و در سال پایانی مجبور شد دانشگاه را ترک کند و عراق را به‌مقصد لبنان در سال ۱۹۷۷ میلادی ترک کند. در سال ۱۹۸۰ میلادی در رشته معماری از دانشگاه آمریکایی بیروت فارغ التحصیل شد. در ابتدای جوانی، وارد حزب الدعوه شد و بعدها به‌دلیل اختلافات فکری از این حزب جدا شد.
محمد توفیق در سال ۲۰۰۵ با حضور در لیست ایاد علاوی، وارد عرصه سیاست شده و یکی از نامزدهای نمایندگی پارلمان در ابتدای سال ۲۰۰۶ می‌شود. در همین سال تا پایان سال ۲۰۰۷ علاوی به عنوان وزیر ارتباطات برگزیده می‌شود. در ادامه بعد از ترک پست وزارت، به عنوان جایگزین یکی از نمایندگان متوفی، در پارلمان به فعالیت سیاسی خود ادامه می‌دهد. سپس در سال ۲۰۱۰ مجددا وزیر ارتباطات می‌شود و در نهایت در سال ۲۰۱۲ به دلیل اختلاف با نوری المالکی از منصب خود استعفا می‌دهد. در همین ایام به علاوی اتهام فساد مالی وارد می‌شود و ناچار به ترک عراق می‌شود اما او در سال ۲۰۱۴ به کشور باز می‌گردد و از سوی دادگاه تبرئه می‌شود. در مجموع، از منظر مشی سیاسی می‌توان او را نزدیک به ایاد علاوی، شخصیت سکولار عراقی ارزیابی کرد.
علاوی و رویای تشکیل دولت تکنوکرات
محمد توفیق علاوی، در همان ابتدای ماموریت خود برای تشکیل کابینه جدید چند مساله مهم را مطرح می‌کند که اساس آنها را می‌توان بر مبنای تلاش برای ایجاد دولت تکنوکرات مورد ارزیابی قرار داد. نخستین و شاید مهم‌ترین مساله قابل طرح از سوی علاوی این است که او اعلام می‌کند اگر جناح‌های سیاسی عراقی قصد داشته باشند نامزدهای خود را برای حضور در کابینه بر من تحمیل کنند، از ماموریت تشکیل کابینه استعفا خواهم داد. این سخنان به طور ضمنی اولین سیگنال مستقیم به تمامی جناح‌ها و معترضان عراقی است که او می‌خواهد حکومت تکنوکرات تشکیل دهد.
در سطحی دیگر، علاوی در کنفرانس خبری خود تاکید دارد که حکومتی تشکیل خواهد داد که از سهمیه‌بندی جناحی به دور باشد و از معترضان می‌خواهد به اعتراضات خود ادامه دهند و از دیدار با نمایندگان معترضان و مجازات کسانی خبر می‌دهد که بر روی آنها سلاح بلند کرده‌اند. او همچنین، بر مشخص کردن زمان برگزاری انتخابات پارلمان جدید، اصلاح قانون احزاب، قانون حسابرسی شفافیت مالی اشخاص، بازگشت عظمت و شکوه به نیروهای نظامی و مقابله با فساد به عنوان برنامه‌های کاری حکومت جدید عراق تاکید می‌کند. تمامی این موضوعات نشان‌گر انگیزه نخست‌وزیر مامور تشکیل کابینه جدید برای ایجاد یک حکومت تکنوکرات است که البته اجرایی شدن آن با تردیدهای بزرگ همراه است.
علاوی و واکنش منفی معترضان
با وجود اینکه مشخص است از همان ابتدای راه نخست‌وزیر مامور تشکیل کابینه، بخش عمده تخم‌مرغ‌هایش را در سبد معترضان قرار داده اما در عمل آنچه تا کنون شاهد بوده‌ایم در شهرهای مختلف عراق به ویژه در شهرهای بغداد، نجف، ناصریه، بصره، کربلا، کوت و چند شهر دیگر گزینه معرفی شده از سوی رئیس‌جمهور را رد کردند و خواستار تغییر موضوع رئیس «کاخ السلام» شدند. حرف اصلی معترضان این است که علاوی در گذشته به اتهام فساد اقتصادی به ۶ سال زندان از سوی دادگاه محکوم شده است.
هر چند پس از بازگشت علاوی در سال ۲۰۱۴ به کشور عراق، دادگاه حکم به تبرئه او از تمامی اتهامات را صادر کرد اما واقعیت این است که همین مساله می‌توان کار را طی روزهای آینده برای او بسیار دشوار کند. همچنین، علاوی بر خلاف خواسته معترضان دارای سابقه حضور در حکومت و پیشینه سیاسی است که البته تردیدهایی نسبت به آن نیز وجود دارد. علی‌الخصوص توجه به این مساله ضروری است که معترضان فراخوان برگزاری اعتراضات میلیونی را صادر کرده‌اند که در صورت تحقق، می‌تواند زمینه‌ساز استوار شدن خانه علاوی بر ستون‌های کج باشد و شاید در صورت تداوم اعتراضات به ادامه کار علاوی، خیلی زودتر از آنچه تصور می‌کنیم شاهد استعفا یا حکومت موقت او باشیم. بدین معنی که عمر صدارت وی تنها به چند ماهی مختوم شود که انتخابات پارلمانی جدید برگزار می‌شود.
انتظار می‌رود که پارلمان عراق در جلسه بعدی خود نخست وزیری آقای علاوی را به رای بگذارد و پس از آن وی ۳۰ روز فرصت دارد که برنامه خود را ارائه کند و اعضای کابینه را برگزیند.
دعوت مقتدی صدر برای پایان تظاهرات
رهبر جریان صدر عراق روز (یکشنبه) تشکیل کمیته‌هایی در استان‌ها برای ازسرگیری فعالیت رسمی مدارس و بازگشایی مسیرها را خواستار شده و بر لزوم بازگرداندن “انقلاب” به ساختار منظم و مسالمت‌آمیز آن تاکید کرد.
به گزارش سایت شبکه تلویزیونی سومریه نیوز عراق، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق توییت کرد: «بر اساس دستورات مرجعیت عالی قدر و مطابق با اصول دین و منطق، “انقلاب” باید به ساختار منظم و مسالمت‌آمیز آن بازگردانده شود».
رهبر جریان صدر عراق در ادامه توییت کرد: «لازم است کلاه آبی‌ها با نیروهای امنیتی قهرمان و مدیریت‌های آموزشی در استان‌ها و عشایر غیور برای تشکیل کمیته‌هایی در استان‌ها جهت ازسرگیری ساعات کاری مدارس دولتی و دیگر مدارس هماهنگی کرده و مسیرهای مسدود شده بازگشایی شوند تا همه از امکان زندگی روزمره برخوردار شده و آوازه خوب انقلاب به آن بازگردانده شود».
صدر در ادامه ضمن توصیه به نیروهای امنیتی برای مقابله با تمامی افرادی که راه‌ها را مسدود می‌کنند و تاکید بر اینکه وزارت آموزش و پرورش باید استادان، دانش‌آموزان و تمامی کسانی را که مانع از فعالیت مدارس می‌شوند، جریمه کنند، از کارشناسان خواست در آغاز این کار شتاب کنند.
