محمدحسین جعفری سمیع دبیر گروه سیاسی از همان روز فاجعه و از همان واکنش های اولیه مسئولان در خصوص علت سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی به وضوح مشخص بود که این یک سانحه، همچون دیگر سوانح هوایی نیست. از سوی دیگر سایه سنگین سیاست آنچنان بر این پرونده سیطره دارد که دیگر کمتر می توان […]
محمدحسین جعفری سمیع
دبیر گروه سیاسی
از همان روز فاجعه و از همان واکنش های اولیه مسئولان در خصوص علت سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی به وضوح مشخص بود که این یک سانحه، همچون دیگر سوانح هوایی نیست. از سوی دیگر سایه سنگین سیاست آنچنان بر این پرونده سیطره دارد که دیگر کمتر می توان حقیقت را از دروغ تشخیص داد. چرا که برخی از طرف های درگیر در ماجرای سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکرانی تلاش دارند از این فاجعه به عنوان اهرمی سیاسی در جهت اهداف خود بهره گیری کنند.
به گزارش «جمله» تنها چند روز پس از سفر مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا به اوکراین، انتشار یک فایل صوتی در رابطه با سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین توسط شلیک سهوی پدافند سپاه پاسداران، بار دیگر این حادثه را در صدر اخبار جهان برد.
یک شنبه شب گذشته خبرگزاری اطلاعات و اخبار مستقل اوکراین، یونیان، مکالمات برج مراقبت فرودگاه تهران با خلبان یک پرواز خط هوایی آسمان را منتشر کرده است که بر اساس آن برج مراقبت از طریق خلبان این پرواز، در جریان شلیک موشک و ساقط شدن هواپیمای اوکراینی قرار می‌گیرد.
فایال صوتی جنجال آفرین
فایل صوتی این مکالمات را یک بولتن خبری در تلویزیون اوکراین منتشر کرده و در آن مکالمات برج مراقبت تهران و خلبان پرواز «آسمان به شماره ۳۷۶۸ و پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین» شنیده می‌شود.
براساس مکالمات منتشر شده در این فایل صوتی، برج مراقبت به پرواز اوکراینی «اجازه حرکت در مسیر» را پس از پرواز تایید می‌کند و همزمان پرواز خطوط هوایی آسمان در حال گفتگو با برج مراقبت برای «اجازه فرود» است.
خلبان سپس در پاسخ برج مراقبت می‌گوید که فکر می‌کند نور در «سمت (فرودگاه) پیام و کرج» بوده است.
لحظاتی بعد خلبان پرواز آسمان مجددا به برج مراقبت اعلام می‌کند که «نور» دیگری در آسمان دیده و برج مراقبت می‌گوید «چیزی به ما گزارش نشده. نمی‌دونم» و سوال می‌کند که «چه جوریه؟ نورش به چه صورتیه»؟
خلبان در پاسخ با قاطعیت پاسخ می‌دهد که «نور موشکه دیگه».
برج مراقبت از خلبان سوال می‌کند که آیا نور به سمت تهران در حال حرکت است که خلبان پاسخ مثبت می‌دهد.
مامور برج مراقبت سپس از خلبان می‌خواهد که همچنان آنچه را که مشاهده می‌کند به او گزارش دهد.
در ادامه مامور برج مراقبت ۹ بار پیاپی تلاش می‌کند تا با پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین تماس بگیرد که بی‌پاسخ می‌ماند و سپس از خلبان هواپیمای آسمان می‌پرسد «شما دیگه چیزی مشاهده نمی‌کنید»؟
خلبان پرواز آسمان در جواب می‌گوید که ما یک «انفجار دیدیم» و «یک نور بسیار بزرگی اونجا دیدیم. نمی‌دونم چی بود واقعا» و برج مراقبت هم جواب می‌دهد «ما نمی‌دانیم چی شده».
پس از انتشار این فایل حسن رضایی‌فر، مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری به خبرگزاری مهر گفت از انتشار این گفتگو متعجب شده و «این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است».
رضایی‌فر همچنین تهدید کرد که «این اقدام اوکراینی‌ها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارائه ندهیم».
رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور درباره صحت این فایل صوتی که گفته شده مربوط به گفت‌وگوی خلبان پرواز «آسمان» با برج مراقبت فرودگاه امام خمینی(ره) است، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: «من نمی‌توانم الآن چیزی بگویم، اطلاعاتم کافی نیست».
وی البته گفت: «من تکذیب نمی‌کنم، بلکه اطلاعاتم کافی نیست و نمی‌خواهم مصاحبه کنم».
جعفرزاده همین‌طور توضیحی هم راجع به صحبت‌های رضایی‌فر، مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشور که این فایل را محرمانه خوانده بود، ارائه نکرد و گفت که باید از خود آنها این مسئله را جویا شد. سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور گفت شاید در فرصت دیگری در این باره صحبت کند.
واکنش رئیس جمهور اوکراین به افشای فایل صوتی
به گزارش آسوشیتدپرس، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین سندیت فایل صوتی که یکشنبه شب گذشته توسط گزارش یک شبکه تلویزیونی اوکراینی منتشر شد را مورد تائید قرار داد.
زلنسکی همچنین با تاکید بر لزوم رمزگشایی جعبه‌های سیاه این هواپیما و تحویل آنها به کی‌یف گفت: این مسئله برای ما بسیار حائز اهمیت است.
وی گفت : «این فایل صوتی نشان می‌دهد که ایران از همان ابتدا و از همان لحظه اول مطلع بوده که هواپیما هدف قرار گرفته است».
ایران انتشار این فایل صوتی را محکوم و تاکید کرد که این اقدامی غیر حرفه‌ای بوده چراکه فایل منتشر شده بخشی از یک گزارش محرمانه بوده است.
رئیس‌جمهوری اوکراین با تأکید دوباره بر بازخوانی جعبه‌های سیاه هواپیما «در کی‌یف» گفت: «برای ما بسیار مهم است که این جعبه‌ها به اوکراین منتقل شود».
ولودیمیر زلینسکی روز یکشنبه همچنین گفته است کشورش از مبلغی که ایران برای پرداخت غرامت به خانواده‌های جان‌باختگان سقوط هواپیمای مسافربری این کشور پرداخت شده رضایت ندارد و خواهان غرامت بیشتر است.
همچنان بی خبر
پیش‌تر سازمان هواپیمایی کشوری در اطلاعیه‌ای به دلیل «انتشار اخبار غیرواقعی سقوط هواپیمای اوکراینی از همه مردم عذرخواهی کرده» و نوشته بود: «ما تحت هیچ فشار و توصیه‌ای برای کتمان واقعیت نبوده‌ایم و هیچ نیتی برای پنهان کردن واقعیت نداشته‌ایم. ما اطلاعاتی که در اختیار و به آن باور داشتیم را منتشر کردیم و از بابت اشتباه بودن آن متأسفیم.»
حالا با انتشار این فایل صوتی و تأیید تلویحی آن از سوی مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری، این پرسش مطرح شده که آیا ممکن است این مکالمه از مسئولان برج مراقبت به مقامات بالاتر مانند سازمان هواپیمایی کشوری و… نرسیده باشد؟ در این صورت چه نهادی توانسته تا این حد در بدنه یک سازمان دولتی نفوذ کند؟ یا اینکه برعکس مسوولان خبر داشتند و اطلاع‌رسانی نکرده‌اند.
این در حالی است که مدیرکل بررسی سوانح هوایی پس از آن که رئیس سازمان هوافضای سپاه شلیک موشک به هواپیما را در روز شنبه ۲۱ دی ماه تأیید کرد، گفته بود: «شخصاً به‌عنوان مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشور، این موضوع را هفت صبح امروز از طریق شبکه خبر صداوسیما متوجه شدم». وی گفته بود: «وقتی به ما اطلاعاتی ندادند، نمی‌دانستیم چه اتفاقی افتاده و من وقتی این اطلاعات را در اختیار ندارم چگونه باید از آن خبر داشته باشم»؟
در هفته‌های گذشته اوکراین و کانادا درخواست‌های مکرری برای تحویل جعبه سیاه هواپیما ساقط شده به این کشورها داشتند که با جواب منفی مسئولان کشورمان مواجه شده اند. این درخواست ها پس از سفر مقامات آمریکایی به اوکراین افزایش یافت و تبلیغات رسانه ای گسترده ای در این خصوص علیه ایران صورت گرفته است.
پرواز ۷۵۲ اوکراین صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی دقایقی بعد از بلند شدن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) در نزدیکی تهران سقوط کرد.مقامات کشورمان پس از سه روز اذعان کرد که پدافند سپاه پاسداران «در اثر خطای انسانی» این هواپیما را هدف گرفته و سرنگون کرده است. در این حادثه تمامی ۱۷۶ نفر سرنشین هواپیما کشته شدند.
