امروز مرکز آمار ایران، با اختلافی ۱۳ روزه نسبت به بانک مرکزی، دادههای مربوط به تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی بهار ۱۴۰۳ را منتشر کرد. گزارشی که بر اساس آن، تولید محصول ناخالص داخلی (GDP) ایران در پایان خردادماه امسال، با نفت به دو هزار و ۴۱۷ هزار میلیارد تومان و بدون نفت به هزار و ۸۰۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب، برخلاف گزارش بانک مرکزی که از کند شدن روند بزرگ شدن کیک اقتصاد ایران حکایت داشت، طبق محاسبات مرکز آمار، رشد اقتصادی ایران تسریع شده است.
نرخ رشد اقتصادی بهار به ۴٫۶ درصد رسید
با استناد به آمارهای مرکز آمار ایران، نرخ رشد اقتصادی ایران به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰ در بهار امسال معادل ۴٫۶ درصد رقم خورد. نرخ رشد اقتصادی بدون نفت نیز به ۲٫۸ درصد رسید. این در حالی است که نرخ رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت در سهماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ بهترتیب معادل ۴٫۳ درصد و ۰٫۲ درصد بود. به این ترتیب رشد اقتصاد ایران در بهار امسال، نسبت به دوره مشابه سال گذشته تسریع شد.
این در حالی است که طبق آمارهای بانک مرکزی، رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت ایران در بهار امسال ۳٫۲ درصد و ۲٫۵ درصد بود که بهترتیب ۱٫۴ واحد درصد و ۰٫۲ واحد درصد کمتر از محاسبات مرکز آمار گزارش شد. همچنین با در نظر گرفتن دادههای بانک مرکزی، نهتنها رشد اقتصادی افزایش نیافت بلکه به کمترین میزان خود از بهار سال ۱۴۰۱ به این سو رسید.
کاهش رشد اقتصادی بخش نفت و خدمات نسبت به بهار ۱۴۰۲
بررسی نرخ رشد فصلی در چهار بخش اصلی اقتصاد نشان میدهد همچنان بیشترین نرخ رشد مربوط به بخش نفت است؛ طوری که نرخ رشد این بخش در بهار امسال به ۱۰٫۲ درصد رسید. این در حالی است که نرخ رشد بخش نفت در بهار سال ۱۴۰۲ معادل ۱۵٫۲ درصد بود.
همچنین مقایسه آمار نرخ رشد بخش نفت طبق دادههای مراجع آماری حاکی از آن است که رقم گزارششده از سوی بانک مرکزی، ۰٫۷ واحد درصد کمتر از مرکز آمار بوده است.
پس از بخش نفت، بیشترین رشد اقتصادی در سهماهه امسال به گروه خدمات اختصاص یافت و این بخش رشدی ۳٫۱ درصدی پیدا کرد. با وجود این، در بخش خدمات نیز نرخ رشد اقتصادی بهار امسال، نسبت به رقم ۳٫۷ درصدی ثبتشده در بهار سال گذشته، کاهش یافت. گفتنی است نرخ رشد بخش خدمات سهماهه امسال بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ۱٫۹ درصد ثبت شده بود.
تغییر جهت رشد اقتصادی بخش کشاوزی و صنعت و معدن
مطابق دادههای مرکز آمار، بخش صنایع و معادن (بدون بخش نفت) در بهار امسال ۲٫۴ درصد رشد کرد. این رشد در حالی رقم خورد که رشد این بخش در بهار سال گذشته منفی یک درصد بود. بانک مرکزی نیز رشد بخش صنعت و معدن در بهار امسال را ۳٫۶ درصد اعلام کرد.
بخش کشاورزی دیگر بخشی بود که در سهماهه امسال، رشد اقتصادی بالاتری نسبت به دوره مشابه سال قبل ثبت کرد. طبق دادههای مرکز آمار، این بخش که در بهار سال ۱۴۰۲ متحمل رشد منفی ۳٫۶ درصدی شده بود، در سال جاری توانست رشدی ۲٫۳ درصدی را ثبت کند. رقم نرخ رشد اقتصادی بخش کشاورزی در بهار امسال طبق محاسبات بانک مرکزی نیز ۳٫۱ درصد بود.
تغییر سال پایه در محاسبات نرخ رشد اقتصادی از سوی مرکز آمار ایران
نکته مهم در مورد گزارش مرکز آمار ایران از رشد اقتصادی بهار سال جاری، تغییر سال پایه محاسبات بود. این محاسبات که پیش از این بر اساس سال پایه ۱۳۹۵ انجام میشد، در بهار امسال، برای نخستین بار به سال ۱۴۰۰ تغییر یافت.
این در حال ایست که گزارشهای بانک مرکزی، همچنان بنا بر سال پایه ۱۳۹۵ ارائه میشوند و از همین روست که اختلاف بین دادههای رشد اقتصادی مرکز آمار و بانک مرکزی که پیش از این هم اختلاف داشتند، تشدید شده است.