زهرا ایران‌شاهی/ در كشور ما مانند بسیاری از كشورها مشكل ترافيك به ويژه در ابعاد تراكم و تصادفات بسيار نگران كننده است. تاكنون در برنامه های مختلف، سازمانهای درگير در امر حمل و نقل، طرح های مختلفی را كه در راستای زير پروژه هایِ حمل و نقل هوشمند، به اجرا در آورده اند، […]
زهرا ایران‌شاهی/
در كشور ما مانند بسیاری از كشورها مشكل ترافيك به ويژه در ابعاد تراكم و تصادفات بسيار نگران كننده است. تاكنون در برنامه های مختلف، سازمانهای درگير در امر حمل و نقل، طرح های مختلفی را كه در راستای زير پروژه هایِ حمل و نقل هوشمند، به اجرا در آورده اند، اما طرح جامعی در خصوص اجرای سيستم های هوشمند هنوز در كشور تبيين نشده است.
این در حالی است که در ده سال گذشته، پیشرفت های بسیار زیادی در زمینه حمل و نقل و جابه جایی و یا بهتر است بگوییم ترافیک، رخ داده است، در حدی که مساله جاده هوشمند در سیستم حمل و نقل مطرح شده است.
اما با وجود این پیشرفت ها بزرگترین مشکلی که در این مسیر وجود دارد پیشرفت کم جاده همزمان با پیشرفت فناوری های مربوط به ترافیک هوشمند است.
حالا در همین راستا، مراسم افتتاحیه نخستین رویداد تخصصی راهداری به میزبانی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و با مشارکت نمایندگان معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری و دبیرخانه ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته، دانشگاه تهران و شرکت های دانش بنیان این حوزه از طریق ویدیو کنفرانس برگزار شده است.
رئیس سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشورمان در مراسم افتتاحیه نخستین رویداد تخصصی راهداری (DEMO DAY) اظهار داشت: پیرو تأکیدات مقام معظم رهبری و ریاست محترم جمهوری از استمرار حرکت علمی کشور و همچنین تاکید وزیر راه و شهرسازی به جهت ارتباط هر چه بهتر با دستگاه‌های اجرایی تابعه با جامعه علمی و دانشگاهی، حمایت از اقدامات فناورانه در دستور کار این سازمان قرار گرفت.
عبدالهاشم حسن نیا با بیان اینکه «سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای متولی نگهداری از ۲۲۰ هزار کیلومتر انواع جاده های برون شهری به ارزش ۶۰۰ هزار میلیارد تومان است»، افزود: بر اساس بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده، دیگر امکان نگهداری از شبکه جاده‌ای کشور با استفاده از روش‌های سنتی امکان‌پذیر نیست و نیازمند روش‌های نوین با بهره‌مندی از ظرفیت‌های مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی و پژوهشی است.
معاون وزیر راه و شهرسازی ضمن قدردانی از حمایت‌های «معاونت علمی و فناوری» نهاد ریاست جمهوری و «ستاد توسعه فناوری های حوزه فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته» بیان داشت: سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آماده همکاری همه‌جانبه و بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و مساعدت‌های الحاقی باهدف برخورداری از علم روز نگهداری راه‌ها است.
این در حالی است که تجربه جهانی نیز حکایت از رشد نه چندان سریع هوشمندسازی حمل و نقل جاده ای دارد. به عنوان مثال در لندن که به تنهایی حدود ۴ میلیارد پوند در سال اتلاف در آن صورت می گیرد، اشاره کرد.
بر این اساس، ما اکنون نیازمند فناوری هایی هستیم که بتواند حمل و نقل را بهبود ببخشد و قابلیت انعطاف پذیری جاده ها را افزایش دهد. خوشبختانه، شبکه های حمل و نقل، و همچنین گروه های حمل و نقل عمومی و خصوصی، از اهمیت تکنولوژی جاده هوشمند در ایجاد یک دوره جدید حمل و نقل پاک تر، سریع تر و کارآمد تر مطلع هستند. تکنولوژی جاده هوشمند که امروزه در حال بیشتر مطرح شدن است، با این وجود فناوری جاده هوشمند دقیقا یک مفهوم جدید نیست و در بسیاری از نقاط دنیا از جمله کشورهایی مانند سنگاپور، سوئد، آلمان و امریکا سال هاست که ارتقای هوشمندسازی هرساله انجام می شود.
اما به رویداد تخصصی راهداری برگردیم. در ادامه این نشست، دکتر رضا اکبری معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با اشاره به اهمیت نگهداری زیرساخت‌های جاده‌ای کشور اظهار داشت: نگهداری راه‌های کشور سطح وسیعی از فعالیت‌های این سازمان را شامل می‌شود که بستر بسیار مناسبی برای توسعه فناوری، پژوهش و تحقیقات است.
معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بیان داشت: بسیاری از سازمانهای با کارکرد مشابه در جهان ارتباط بسیار نزدیکی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی دارند.
بر همین اساس آیین‌نامه‌ها و تفاهمنامههایی که امروزه در حوزه حمل‌ونقل و زیرساخت‌های جاده‌ای وجود دارد، مدیون ارتباط با دانشگاه‌هاست.
اکبری بر ضرورت گسترش همکاری‌های حوزه راهداری با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در عرصه‌های مختلف مهندسی، اقتصادی و اجتماعی تاکید کرد و گفت: در کشور ما باید این جایگاه به سطح واقعی خود برسد و مراکز علمی-پژوهشی با سرمایه‌گذاری علمی در این حوزه به توسعه فناوری، روش‌ها و مواد جدید دست پیدا کنند تا شاهد تحولی اساسی در این عرصه باشیم.
بر مبنای این گزارش منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته نیز در این نشست خاطرنشان کرد: این ستاد تمرکز بر مسئله یابی و تمرکز بر پروژه‌های خرد و کلان سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای را در دستور کار خود قرار می‌دهد.
وی افزود: این آمادگی در ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته وجود دارد که پس از نشست امروز با حمایت از سه پروژه کلان راهداری در سال آینده و کمک به تأمین بودجه و اعتبار مورد نیاز، مسیر رو به توسعه و اثربخشی را در حوزه راهداری فراهم کنند.
گفتنی است ۳۰طرح توسط اعضای کمیته علمی متشکل از نمایندگان ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دانشگاه تهران و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، به عنوان طرح‌های منتخب دوره پیش شتاب دهی برگزیده شدند که طی دو روز مورخ ۱۳ و ۱۴ دی ماه در سه پنل تخصصی توسعه فناوری‌های ملی و راهبردی، دستاوردهای نوآورانه و طرح‌های ویژه مبتنی بر نیازهای کاربردی سازمان ارائه می‌شود.
لازم به یادآوری است که در حالی که تعریف «فناوری هوشمند» در پنج سال گذشته معنای جدیدی گرفته و دچار تغییراتی بنیادی شده و از دوره ای که تصور ما فقط ماشین ها و روبات های هوشمند برای هوشمند سازی اختراع شوند فرا تر رفته و به سمتی قدم گذاشته که به ساختن جاده هوشمند، خیابان هوشمند،شبکه ترافیکی و شبکه حمل و نقل هوشمند ختم می شود. اقدامات کنترل ترافیک برای مثال که در بریتانیا استفاده شده اند و به صورت روز افزون در حال پیشرفت هستند، مانند دوربین های سرعت، سیگنال های انحرافی خودکار و علائم هشدار دهنده برای شرایط خطرناک ویژگی های استاندارد در جاده های بریتانیا هستند. با ادغام داده ها از گزارش های آب و هوا، وسایل نقلیه و پیک ترافیک، جاده ها بیشتر قابل کنترل هستند، وسایل نقلیه باعث کاهش رد پای کربن می شوند و مهمتر از همه، سفر ایمن تر می شود.
در کشور هندوستان، وسایل کنترل حمل و نقل با تکنولوژی یا قطب Smartlife در مناطقی با تعداد زیاد تصادفات جاده ای آزمایش شده اند. این قطبها با استفاده از سنسورهای رادار و امواج الکترومغناطیسی برای تعیین سرعت ترافیک کار می کنند. سپس این قطبها رانندگان را از خودروهایی که از جهت دیگر می آیدن با بوق زدن آگاه می کند. در آزمایش های اولیه خود،این فن آوری به طور قابل توجهی تعداد حوادث را کاهش داد، و صحبت از گسترش فناوری به جاده های دیگر را مطرح و بوجود آورد. با ادغام قطب Smartlife با نسل بعدی وسایل نقلیه هوشمند، راننده ها می توانند هشدارهای مستقیم به وسایل نقلیه خود را دریافت و سفرهای خود را با حداقل اختلال بهینه سازی کنند.
