انتخابات ۱۴۰۰ و راهِ ناهموارِ مشارکت
انتخابات ۱۴۰۰ و راهِ ناهموارِ مشارکت

گروه سیاسی مشارکت آگاهانه و حداکثری برای تحقق «انتخاب اصلح» در همه انتخابات‌ها مورد تأکید بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری و همه دلسوزان نظام در همه این چهار دهه بود. دلیل این تأکید هم اصول فصل پنجم قانون اساسی است که بر اعمال حاکمیت مردم از طریق مکانیسم‌های انتخاباتی تصریح دارد و همه […]

گروه سیاسی

مشارکت آگاهانه و حداکثری برای تحقق «انتخاب اصلح» در همه انتخابات‌ها مورد تأکید بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری و همه دلسوزان نظام در همه این چهار دهه بود. دلیل این تأکید هم اصول فصل پنجم قانون اساسی است که بر اعمال حاکمیت مردم از طریق مکانیسم‌های انتخاباتی تصریح دارد و همه دلسوزان نظام به‌رغم تأیید وجود مشکلات متعدد در ادوار مختلف انتخابات، همواره بر شرکت در این ماراتن دموکراسی‌خواهی توصیه می‌کردند و هرگز در شیپورِ تحریم ندمیدند.

تأکید بر مشارکت حداکثری در همه انتخابات‌ها همواره اولویت اول و آخر نظام بود تا این‌که طی ده دوازده سال اخیر جریانی در تحلیل‌ها و ارزیابی‌های خود به این نتیجه رسید که خیلی بر روی ضرورت تحقق مشارکت حداکثری مانور ندهد. در همان سال‌ها یکی از نمایندگان سابق مجلس از طیف اصولگرای تندرو که با همه سر دعوا دارند و جز خود، کسی را «خودی» نمی‌دانند در یک برنامه زنده تلویزیونی صراحتاً از این موضوع پرده برداشت و گفت: اگر مشارکت حداکثری محقق شود، جریان ما میدان را به رقیب –اصلاح‌طلبان، تحول‌خواهان و جریان اعتدال- واگذار خواهد کرد و در چنین شرایطی چرا مردم را تشویق به حضور در سر صندوق‌ها کنیم؟
وحید جلیلی کارشناس امور سیاسی فرهنگی و برادر سعید جلیلی نیز در یکی از نشست‌های خود، ضمن تأیید وجود چنین نگرش‌هایی در میان برخی اصولگرایان، به این نگاه انتقاد کرد و حتی مدعی شد طرفداران این نگرش، از مقام معظم رهبری نیز خواستند در نزدیکی انتخابات‌ها بر مشارکت حداکثری تأکید نکنند که با مخالفت جدی رهبر معظم انقلاب مواجه شدند.
امروز خبری تأیید نشده در خصوص پیگیری جدی برخی از همان افراد برای حذف مناظره‌های زنده تلویزیونی در برخی شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد و هنوز کسی از مدیران رسانه ملی یا عوامل اجرایی یا نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری این خبر را تأیید یا تکذیب نکرد. شوربختانه بررسی اولیه ما نیز حکایت از تصمیم برخی مخالفان مشارکت حداکثری با اصل مناظره یا پخش زنده آن دارد.
به نظر می‌رسد جریانی که موفقیت خود را در مشارکت ناچیز مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌بیند، تصمیم گرفت به شیوه‌های مختلف مسیر مشارکت مردم را ناهموار کند به این امید که مردم انگیزه‌ای برای شرکت نداشته باشند و پیشتر هم برخی رجال ناظر بر انتخابات نیز در جلسات رسمی و در جمع خبرنگاران مشارکت پایین مردم را مانع و مشکلی برای مشروعیت ندانستند و به زبان بی‌زبانی گفتند برای‌شان مشارکت پایین یا بالا اهمیتی ندارد.
تجربه سه انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، ۹۲ و ۹۴ نشان داد مناظره‌های انتخاباتی می‌تواند مردم را نسبت به شرکت در انتخابات تشویق کند به این دلیل که در این مناظرات، نامزدها حرف‌ها و سخنانی بر زبان می‌آورند که سطحی از شفافیت را برای جامعه به ارمغان می‌آورد و موجب می‌شود آرای خاکستری و رأی‌دهندگان منفعل، از لاک انفعال درآیند و مصمم به شرکت در انتخابات شوند و در نهایت آمار مشارکت افزایش یابد. همین امر موجب شد مخالفان مشارکت حداکثری که شرکت بالای مردم را مساوی شکست نامزد محبوب خود می‌دانند به این جمع‌بندی رسیدند که به حذف مناظره‌های زنده تلویزیونی فکر کنند.
نکته‌ای که رجال و جریان‌های سیاسی مخالف با تحقق «مشارکت حداکثری» در نظر ندارند این است که ماندن در قدرت به هر وسیله‌ای و کسب پیروزی در هر شرایط، مرام بزرگان و آزادگان نیست ضمن اینکه اگر افکار عمومی ببیند جریان یا گروهی سیاسی، با دستانی پُر در انتخابات ریاست جمهوری حضور دارد حتما با همه توان، از آن جریان حمایت و در نهایت برگ آرای خود را به نام آنان می‌نویسد و برعکس اگر تصور کند جریانی سیاسی برنامه دارد از غفلت آنان استفاده و کرسی و منصبی را تصاحب کند، ظرف تنها چند روز منتهی به روز رأی‌گیری، مکانیسمی هوشمندانه به کار می‌گیرد و لایه‌های خفته و بی‌تفاوت اجتماعی را بیدار و آنان را مجاب می‎‌کند دست به کاری بزنند.
مردم را خواب تصور کردن، افکار عمومی را کودک فرض کردن و تنها خود را باهوش دیدن شایسته یک جریان سیاسی ریشه‌دار نیست و از این جریانات سیاسی که بعضاً ادعای دیانت و ولایت دارند بسیار بعید است که برخلاف دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب گام بردارند و اقدام به ایجاد ناهمواری‌های ساختگی و موقت در فرایندهای انتخاباتی کنند به این امید که مشارکت حداقلی رخ دهد و نام مورد نظر آنان از صندوق آرا بیرون بیاید.
از حدود دو دهه پیش به این سو در همه دنیا و ازجمله جمهوری اسلامی ایران، مناطره‌های زنده نامزدهای ریاست‌جمهوری، هم فضای انتخابات را شفاف کرد، هم به آگاهی شهروندان از پشت‌پرده‌هایی که دانستن آن حق‌شان است انجامید و هم در نهایت موجبات تحقق مشارکت حداکثری را فراهم ‌ساخت که نشانه مشروعیت نظام سیاسی است.
افکار عمومی از مجریان و ناظران انتخابات می‌خواهند درهمین مسیر گام بردارند و ضمن افزایش تعداد مناظره‌های زنده تلویزیونی، از ظرفیت رسانه‌های اجتماعی نیز برای افزایش این برنامه‌های آگاهی‌بخش استفاده کنند و تمام مساعی خود را به کار بندند تا به نرخ مشارکتی تاریخی برسیم چون انتخابات ریاست‌جمهوری جمعه ۲۸ خرداد نیز انتخاباتی تاریخی است و مسیر رویدادهای بعدی سیاسی و اقتصادی کشور پس از استقرار دولت سیزدهم را روشن می‌کند و حرکت در این مسیر جدید به‌زودی آغاز خواهد شد.
از افکار عمومی به‌ویژه طبقه متوسط فکری هم توقع داریم مانند همیشه نسبت به دنبال کردن این مناظرات حساس باشند و از فعالان رسانه‌ و روزنامه‌نگاران نیز می‌خواهیم از هم‌اکنون دست‌به‌کیبورد باشند تا تحلیل‌های خود را از این مناظره‌ها بنویسند و در نهایت فردی که شایسته جایگاه رییس دولت بعدی است را به مردم پیشنهاد کنند و اجازه ندهند رییس جمهور حداقلی نصیب ملت شود چون رییس‌جمهور حداقلی، کارکردی حداقلی خواهد داشت.