تلاطم نرخ ارز دراقتصاد ایران آثار منفی متعددی را بر بخش‌های مختلف اقتصادی از صنعت گرفته تا تجارت داشته است به طوری که فراموش نخواهیم کرد که با افزایش نرخ ارز از حدود هزار تومان به بیش از سه هزار تومان در ۲ سال نخست آغاز دهه ۹۰ شمسی بسیاری از فعالان اقتصادی وبازاریان با […]
تلاطم نرخ ارز دراقتصاد ایران آثار منفی متعددی را بر بخش‌های مختلف اقتصادی از صنعت گرفته تا تجارت داشته است به طوری که فراموش نخواهیم کرد که با افزایش نرخ ارز از حدود هزار تومان به بیش از سه هزار تومان در ۲ سال نخست آغاز دهه ۹۰ شمسی بسیاری از فعالان اقتصادی وبازاریان با ورشکستگی گسترده روبرو شدند که وقوع همین رخداد آسیب‌های اقتصادی دیگری همچون افزایش تعداد چک‌های برگشتی و صدور حکم‌های جلب در دادگاههای حقوقی را به دنبال داشت.
پس از گذر ارز از نوسانات شدید بین سالهای ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۲ از سال ۱۳۹۳ با تدابیر صورت گرفته از سوی دولت تدبیر وامید به نوعی شاهد ثبات نسبی در بازار ارز ایران بودیم به طوری که نوسانات ارزی در مجموع در طول یکسال به بیش از ۱۰۰ تومان هم نمی‌رسید که متاسفانه شاهد پایداری چنین شرایطی در تعیین نرخ ارز نبودیم.
سال ۱۳۹۵ را می‌توان به عنوان سالی دانست که برای تک نرخی کردن نرخ ارز دولت تمام برنامه‌های خود را اعلام کرد. درحقیقت وقتی نوسانات نرخ ارز در بازارهای اقتصادی کشور به پایین‌ترین حد خودرسید دولت یازدهم فرصت را به منظور تک نرخی اعلام کردن نرخ ارز مناسب دید و تمام نیروهای اقتصادی خود را به منظور رسیدن به این هدف بسیج کرد غافل از اینکه هیچ گونه زیر ساخت مناسبی در ایران برای اجرای مهم‌ترین تصمیم ارزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران فراهم نشده است.
با اتمام سال ۱۳۹۵ وتمدید حضور دولت تدبیر وامید به عنوان دولت دوازدهم از سوی مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ مجدداً تک نرخی کردن نرخ ارز در رئوس برنامه‌های مردان اقتصادی دولت دوزادهم قرار گرفت اما باز هم عملیاتی شدن این موضوع مهم با فراز ونشیب های گوناگون روبرو شد تا جایی که از آذر ماه سال جاری شاهد گرانی بی حساب وکتاب نرخ ارزهای مختلف درچهار راه استانبول پایتخت بودیم که ادامه این روند صعود موجب شد تا دلار آمریکا از مرز ۴ هزار تومان عبور کند اما ماجرا به این ختم نشد و یورو وپوند هم با افزایش قیمت دلار در بین صرافی‌های کشور رکوردهای جدیدی را در نزول ارزش ریال ایران ثبت کردند.
عبود دلار از مرز ۴ هزار تومان بسیاری از معادلات کابینه اقتصادی دولت دوازدهم را به منظور تک نرخی کردن ارز برهم زد اما ماجرا به این ختم نشد ودر دی ماه سال ۹۶ التهاب بازار ارز به اوج خود رسید به طوری که دلار به مرز ۵ هزار تومان رسید و یورو و پوند قیمت ۶۵۰۰ و ۷ هزار تومان را تجربه کردند که به نوعی در تاریخ کشورمان بی سابقه بوده است.
با دستگیری برخی از دلالان بازار ارز و بستن بسیاری از صرافی‌های متخلف در چهار راه استانبول وخیابان فردوسی، بازار ارز از هیجان صعودی خود فروکش کرد اما نکته مهم اینجاست که ارزهای مهم خارجی بیش از ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان گران شدند که بازگشت به قیمت قبل را غیر ممکن می‌سازد. به راستی علل افزایش وحشتناک قیمت ارزهای مختلف در ایران طی سال جاری را باید در چه عواملی جستجو کرد؟
به منظور بررسی عوامل وتاثیرات افزایش نرخ ارز بر بازارهای مختلف اقتصادی ایران با چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفتگو کرده‌ایم تا نظر آنها را درباره این موضوع مهم جویا شویم.
گرانی نرخ ارز دلیل خاصی ندارد
قرجه طیار عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره آثار منفی افزایش نرخ ارز در اقتصاد گفت: ایجاد ثبات نسبی در بازار ارز از موفقیت‌های دولت تدبیر وامید بوده است که انتظار می‌رفت مدیریت مناسب بازار ارز در طول فعالیت دولت دوازدهم نیز از سوی تیم اقتصادی دولت ادامه یابد.
نماینده مردم گنبد کاووس در مجلس دهم شورای اسلامی با تاکید بر ساماندهی صرافی‌ها تاکید کرد: با توجه به تورم تک رقمی و افزایش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت در مدت اخیر، دلیلی ندارد که قیمت دلار تا این اندازه گران شود.
وی با تاکید بر مقابله جدی با سوداگری در بازار ارز گفت: با تنظیم روابط بین بخش‌های اقتصادی، باید اجازه نداد که بازار سوداگری ارز رونق یابد زیرا نوسانات شدید بازار ارز، در روند سرمایه گذاری خلل ایجاد می‌کند.
نوسانات ارزی ریشه در واسطه گری دارد
سیدحسن حسینی‌شاهرودی نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه قیمت ارز و سکه در بازار را غیرمعقول است گفت: به جرات می‌توان به این نکته مهم اشاره کرد که دلیل منطقی برای این حجم از افزایش قیمت ارز و سکه، به‌خصوص دلار وجود ندارد.
وی تأکید کرد: وضعیت بازار سکه و ارز نشان می‌دهد که این نوسانات طبیعی نیست و وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هم از ابزارهای لازم و ویژه برای مهار بازار به‌خوبی استفاده نکرده است.
حسینی‌شاهرودی اضافه کرد: نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که در سالهای قبل نیز شاهد نوسان در بازار سکه و ارز بودیم، اما ریشه این نوسانات در واسطه‌گری و تحریم‌های بیرونی نهفته بود اما چرا امروز که دولت ادعا می‌کند روابط بانکی خوبی با کشورهای مختلف دارد چرا شاهد افزایش قیمت ارز وسکه هستیم؟
انجام معامله زیرزمینی ارز در کشور
جهانبخش محبی‌نیا نماینده مردم میاندوآب در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه افزایش نرخ ارز پول ملی ایران را له کرده و ارزش ملی ارز را از بین برده است گفت: استقلالی برای پول ملی کشور باقی نمانده است.
محبی‌نیا ادامه داد: بیش از نیم قرن است که کشورهایی، چون امارات و کویت نرخ ارز را ثابت نگه داشته‌اند، اما چگونه ما به اینجا رسیده‌ایم که شاهد وقوع این نابسامانی‌های ارزی در کشور هستیم؟
وی گفت: مسئولان توضیح دهند که علت این نابسامانی در بازار ارز چیست؟ چرا باید شاهد باشیم که امروز ارز را به شکل زیرزمینی معامله می‌کنند.؟
نماینده مردم میاندوآب در مجلس شورای اسلامی گفت:. این نرخ ارز توطئه است و بنده بارها گفته‌ام که خبرهای جدیدی درباره نرخ ارز در راه است.
سخن آخر
بنابراین با توجه به نظرات نمایندگان مختلف مجلس شورای اسلامی درباره قیمت گذاری نرخ ارز درکشور به نظر می‌رسد افزایش بدون حساب وکتاب نرخ ارز موجب بی ثباتی در بازارهای مختلف اقتصادی کشور می‌شود به طوری که این بی ثباتی به طور قطع درکاهش قدرت خرید مردم ایران مؤثر خواهد بود وتداوم این موضوع به طور قطع ارزش پول ملی را به طور محسوسی کاهش می‌دهد که وقوع این اتفاق تبعات جبران ناپذیری را برای اقتصاد کشور دارد.
در حقیقت اگر نگاهی به سایر کشورهای مختلف جهان داشته باشیم متوجه خواهیم شد که یکی از مهم‌ترین ابزارهای سرمایه گذاری در یک کشور ثبات نرخ ارز است که متاسفانه ایران طی چند سال اخیر از این ابزار محروم بوده است.
