نگاه روس‌ها به توافق تهران-پکن؛
نگاه روس‌ها به توافق تهران-پکن؛

          به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، پایگاه اینترنتی مؤسسه بین‌المللی استراتژی‌های سیاسی و اقتصادی روسیه ضمن انتشار مطلبی تحت عنوان «چین و ایران میخ آخر را بر تابوت هژمونی آمریکا در آسیای غربی کوبیدند»، اهمیت امضای سند همکاری‌های جامع «تهران» و «پکن» را مورد بررسی قرار داد. در این مطلب […]

 

 

 

 

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، پایگاه اینترنتی مؤسسه بین‌المللی استراتژی‌های سیاسی و اقتصادی روسیه ضمن انتشار مطلبی تحت عنوان «چین و ایران میخ آخر را بر تابوت هژمونی آمریکا در آسیای غربی کوبیدند»، اهمیت امضای سند همکاری‌های جامع «تهران» و «پکن» را مورد بررسی قرار داد.

در این مطلب که به «الکساندر ولادیمیروف» تعلق دارد، آمده است: امضای سند همکاری‌های جامع «تهران» و «پکن» منجر به درهم شکستن سناریوی تضعیف و انزوای بین‌المللی ایران خواهد شد.

« محمد جواد ظریف» و «وانگ یی» وزرای امور خارجه ایران و چین در ۲۷ مارس ۲۰۲۱ توافق نامه همکاری‌های جامعی را امضا کردند که طبق آن طی ۲۵ سال آینده چین به میزان ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری خواهد کرد.

انتظار می‌رود سرمایه گذاری‌های چین در زمینه بانکداری، ارتباطات، بنادر، راه آهن، مراقبت‌های بهداشتی و فناوری اطلاعات انجام شود. این سند همچنین تعمیق همکاری‌های نظامی، آموزش و تمرینات، تحقیقات و تولید مشترک سلاح‌ها و تبادل داده‌های اطلاعاتی را پیش بینی می‌کند.

روند آماده سازی این توافق نامه جهت امضا حدود ۵ سال طول کشید. برای اولین بار پیشنهاد همکاری‌های استراتژیک بین «پکن» و «تهران» در سال ۲۰۱۶ توسط «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین هنگام سفر وی به ایران مطرح شده بود.

در سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام منعقد شده و تهران در ازای لغو تحریم‌ها، از غنی سازی اورانیوم و تولید سلاح‌های هسته‌ای منصرف و از حق توسعه انرژی هسته‌ای برخوردار شده بود. برجام بین ایران و اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل (روسیه، آمریکا، چین، انگلیس و فرانسه) و همچنین آلمان امضا شده بود.

در متن لغو تحریم‌های اقتصادی و آغاز سرمایه گذاری غربی‌ها، تهران برای تهیه توافق با پکن عجله‌ای نداشت. اما در آگوست ۲۰۱۸ «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا فرمان خروج یک جانبه آمریکا از برجام را صادر کرد و  بار دیگر مرحله تمدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران توسط «واشنگتن» از سر گرفته شد. اینجا بود که نگاه تهران نسبت به انعقاد توافق با پکن تغییر کرد.

ترامپ همچنین روابط خود را با چین تیره و جنگ تجاری را آغاز کرد. با توجه به این شرایط، پکن نسبت به مشارکت استراتژیک با تهران با احتیاط ورود کرد تا بهانه‌ای به دست واشنگتن ندهد.

همینطور در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ ترامپ ریاست جمهوری را به «جو بایدن» واگذار کرد که پیروزی وی موجب امیدواری رهبری چین نسبت به بهبود روابط با آمریکا شد، اما دولت جدید بعدی نیز روند ضدچینی در سیاست خارجی خود را حفظ کرد.

در نهایت مذاکرات ۱۸-۱۹ مارس بین مقامات چینی و آمریکایی در شهر «آنکوریج» (آلاسکا) موضوع را کاملا روشن کرد. هیئت آمریکایی سیاست خارجی و داخلی چین را مورد انتقاد قرار داد و با واکنش‌های قاطع مواجه شد. در واقع چینی‌ها اولتیماتوم به رسمیت شناختن نظم جهانی لیبرال با نقش تعیین کننده آمریکا را مردود دانستند.

سپس در ۲۵ مارس بایدن در جریان نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا اعلام کرد که اجازه نخواهد داد تا چین به قدرتمندترین کشور جهان تبدیل شود.

با گذشت یک هفته از مذاکرات آنکوریج و یک روز پس از این اظهارات بایدن، در ۲۷ مارس ۲۰۲۱ چین و ایران توافق نامه همکاری‌های جامع با سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری را برای ۲۵ سال به امضا رساندند که به صورت اساسی اوضاع مربوط به ایران را تغییر خواهد داد.

لازم به ذکر است که تهران از توانایی موشکی قابل توجهی برخوردار بوده و تمام زیرساخت‌های عمده نظامی آمریکا و متحدانش در خاورمیانه و از جمله کل قلمرو اسرائیل، در شعاع برد موشکی ایران قرار دارند.

توانایی‌های موشکی ایران دلیل جدی در برابر تجاوزات مسلحانه آشکار واشنگتن و اقمار آن است. حملات تلافی جویانه ایران به پایگاه‌ها و کشتی‌های سطحی دشمن به طور تضمین شده منجر به تلفات جدی نیروی انسانی و تجهیزاتی آن خواهد شد.

بنابراین اجرای استراتژی فرسایشی و خفقان ایران از طریق اعمال تحریم‌های شدید در دستور اجرا قرار گرفت تا منجر به کاهش توان نظامی و اقتصادی تهران شود.

بدین ترتیب سناریویی طراحی شد که بر اساس آن قرار بود مشکلات اقتصادی باعث ایجاد نارضایتی مردم و بی‌ثباتی اوضاع داخلی ایران شود و با کمک خارجی سقوط قدرت (نظام) اتفاق بیفتد.

با این حال امضای توافق نامه همکاری‌های جامع بین پکن و تهران، این سناریو را برهم زده انزوای بین المللی جمهوری اسلامی ایران را تضعیف و تاثیر تحریم‌های اقتصادی آمریکا را کاهش می‌دهد.

با این توصیف ایران صادرات تضمین شده نفت خود برای ۲۵ سال آینده در ازای سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چین در حوزه‌های مختلف داخلی را دریافت کرد.

همچنین برنامه همکاری‌های میان دو کشور در حوزه نظامی نیز در نهایت منجر به افزایش ظرفیت نیروهای مسلح ایران و افزایش نفوذ ژئوپلیتیکی چین خواهد شد.

پکن ممکن است در آینده حضور دریایی خود را در سواحل ایران برای کنترل آبراه بین المللی «تنگه هرمز» که از طریق آن بیش از ۲۰ درصد نفت جهان حمل می‌شود، افزایش دهد. این موقعیت قوی برای چین خواهد بود چنانچه آمریکا و متحدانش نسبت به محاصره چین از طریق دریای چین جنوبی و تنگه «مالاکا» که مسیر اصلی حمل بار و کالا از آسیا به اروپا است، تلاش کنند.

امضای توافقنامه همکاری‌های جامع بین چین و ایران، در آستانه مذاکرات احتمالی با آمریکا و ازسرگیری توافق هسته‌ای برگه برنده قوی در اختیار تهران قرار می‌دهد. قیمت مشارکت در این بازی از ۲۷ مارس افزایش یافته است. دیگر برای ایران نیازی به واگذاری امتیازات یک جانبه در ازای وعده‌های مبهم جهت لغو تحریم‌های اقتصادی باقی نخواهد ماند.

«بن نورتون» روزنامه نگار، نویسنده و فیلمساز آمریکایی در صفحه توئیتر خود، توافق نامه میان ایران و چین را میخی بر تابوت آمریکا خواند که به هژمونی آمریکا در آسیای غربی پایان می‌دهد.

با امضای توافق نامه همکاری‌های جامع بین پکن و تهران، یک واقعیت استراتژیک جدید شکل گرفته است که هرگز و به هیچ وجه به نفع آمریکا و متحدانش نخواهد بود.