اول آذر ماه، آغاز هفته روشندلان و گرامیداشت صاحبان عصای سفید است. نابینایان که از نعمت تماشای هستی بی بهره‌اند، از حواس دیگرشان به بهترین نحو بهره می‌برند اما زیست روزمره آنها به عنوان شهروندانی صاحب حقوق ویژه با چالش‌های بسیاری روبروست.
البته در زمانه‌ای که افراد فاقد معلولیت نیز چشم‌انداز روشنی از آینده ندارند و با انواع و اقسام مشکلات دست به گریبان هستند، اصلا عجیب نیست که افراد دارای معلولیت اززندگی خود راضی نباشند.
بر اساس آخرین آمارها حدود ۸۵۰ هزار نفر دارای آسیب بینایی در ایران زندگی می‌کنند که به طور متوسط ۴میلیون خانواده ایرانی با چالش‌های پیش روی نابینایان روبرو هستند، در این بین سازمان بهزیستی توانسته حدود ۲۴۰ هزار نابینا را تحت پوشش خدمات خود قرار دهد و از مزایای این سازمان برخوردار شوند که این به معنای عدم دسترسی حدود نیمی از نابینایان کشور به خدمات سازمان بهزیستی است.
اشتغال، عدم برخورداری از معماری و مبلمان شهری مخصوص، برخوردار نبودن از بیمه‌های عمر، حادثه و بازنشستگی‌های دیر هنگام، گرانی تجهیزات، مستمری اندک نهادهای حمایتی و نگاه شعاری و بدون برنامه به زیست این افراد از جمله اصلی‌ترین چالش‌های جامعه نابینایان است.
از سوی دیگر بیشترین آسیبی که از ناحیه عدم مناسب سازی به افراد دارای معلولیت وارد می شود به جامعه نابینایی بر می‌گردد، این گروه‌ها از تمام اقشار بیشتر دچار سانحه تصادف و یا مشکلات این چنینی می شوند. عدم مناسب سازی و امنیت در تردد افراد دارای معلولیت یکی از بزرگترین موانعی است که در سر راه نابینایان وجود دارد و برداشتن تمام موانع محیطی و همچنین تسهیل سازی امکانات جامعه برای استفاده افراد کم بینا و نابینا در حضور هر چه بیشتر آنان بسیار مهم است.حتی برخی معتقدند ریشه همه مشکلات افراد دارای اختلال بینایی عدم مناسب سازی محیط پیرامون است. لازم به یادآوری است که منظور از مناسب سازی صرفا برداشتن موانع محیطی نیست بلکه حذف کردن هر آنچه در محیط مانع دسترسی می شود؛ از جمله عابربانک ها با گویا ساختن خودپردازها نیاز نابینایان به دیگران را می توانند کم کنند.
معضل دیگر عدم رعایت عدالت در زمینه بازنشستگی است. بازنشستگی افراد نابینا به طور عادی ۳۰ سال است اما شرایط جسمی آنها اجازه این را نمی دهد که که ۳۰ سال به طور کامل خدمت کنند.
خوشبختانه دردهه نود اقدامات خوبی در جهت خدمات پیشگیرانه صورت گرفته و اجرای طرح پیشگیری از تنبلی چشم چندین سال است که با همکاری آموزش و پرورش در حال اجراست، اما همزمان با اجرای چنین طرح هایی همچنان معضلات بعد از نابینایی به جای
خود باقی است.
مشکلات روشندلان محدود به دولت نیست و آنها در جامعه نیز با چالش‌های جدی مواجهند. نگاه ترحم‌آمیز مردم بزرگترین مشکل نابینایان است و همین موضوع باعث شده بسیاری از افراد نابینا نتوانند به راحتی در جامعه حضور یابند. درواقع اصل ماجرا در میزان شناخت و توجه ما در ارتباط با این گروه است. در جهان متمدن امروزه و پر رنگ شدن اصول دموکراتیک و حقوق بشری، اصل بر این گذاشته شده است که همگان با هم برابرند؛ یعنی فارغ از رنگ یا نژاد یا معلولیت، همگان باید مساوی و برابر باشند و به این برابری احترام بگذارند و هرگز با ترحم به این قشر نگاه نکنند.
- نویسنده : ملیحه منوری-سردبیر
